9752256500

Podstawy odpowiedzialności.

Z uwagi na niekorzystną regulację odpowiedzialności członków zarządu jako osób trzecich można zaobserwować pewne elementy stopniowego łagodzenia ostrości regulacji art 116 Ordynacji podatkowej, służące ochronie członka zarządu i polepszeniu jego sytuacji. Celowi temu niewątpliwie służy z jednej strony znaczne uściślenie niektórych pojęć i zwrotów użytych w treści tego artykułu, z drugiej - wskazywana powszechnie potrzeba ustalania w konkretnym przypadku realnego wpływu członka zarządu na dokonanie przezeń we właściwym czasie zgłoszenia wniosku o upadłość spółki.

Jednym z podstawowych problemów w stosunku do rozważanego rozwiązania odpowiedzialności członków zarządu pozostaje kwestia bezskuteczności egzekucji z majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która stanowi bezpośrednią podstawę wytoczenia powództwa przeciwko członkom zarządu spółki. Członek zarządu może być bowiem pociągnięty do odpowiedzialności za zobowiązania publicznoprawne spółki dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się w całości lub w części bezskuteczna. Pojęcie egzekucji nie jest jednak zdefiniowane wprost w przepisach prawa podatkowego, a ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji⁵¹ wskazuje jedynie na pojęcie czynności egzekucyjnej - są to wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Pojęcie egzekucji wiąże się z przymusowym ściągnięciem ¹ Ustawa z dn. 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity: Dz.U. 2005, Nr 229, poz. 1954 ze zm„ ost. zm. Dz.U. 2009, Nr 39, poz. 308).

należności. O bezskuteczności lub skuteczności egzekucji decydują podjęte czynności egzekucyjne. O skuteczności egzekucji można mówić wówczas, gdy zostanie osiągnięty oczekiwany rezultat w postaci wyegzekwowania kwoty długu. Bezskuteczność egzekucji zachodzi w sytuacji, w której nie ma wątpliwości, że nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki. Dawniej wierzyciel dochodząc realizacji należnych mu zobowiązań nie musiał wykazać, iż wykorzystał wszystkie możliwe środki egzekucji. Wystarczyło chociażby samo wykazanie, że majątek spółki nie daje możliwości zaspokojenia kosztów postępowania egzekucyjnego. Obecnie takie działanie nie wystarczy tzn. nieudana egzekucja tylko z części majątku lub przeprowadzona z wykorzystaniem jednego ze sposobów egzekucji⁵². Poprzednia regulacja silniej chroniła interesy wierzyciela, ponieważ nawet, jeżeli pozostało jakieś mienie spółki, z którego wierzyciel mógłby zostać zaspokojony, to zostanie ono ujawnione w przez członków zarządu, którzy chcąc uwolnić się od odpowiedzialności, będą dążyli do wykazania powyższego mienia⁵³. Co do formy wykazania bezskuteczności egzekucji w jednym z wyroków zwrócono uwagę, że ustawodawca nie wymaga, by bezskuteczność egzekucji stwierdzona była w sposób formalny⁵⁴, to jednak, formalny akt organu egzekucyjnego w postaci postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji stanowi

⁵²    Wyrok WSA z dn. 06.09.2007 r.. III SA/Wa 3951/06, niepubl., MoP 2009, nr 1.

⁵³    Orzeczenie SN z dn. 09.06.1937r., C I 1927/36, OSNC 1938, Nr 4, poz. 184; uchwała SN z 09.08.1993r., III CZP 116/93, MoP 1994, Nr 1, s. 11.

⁵⁴    Wyrok WSA z dn. 10.05.2007 r. sygn. I SA/ Gd 693/06,

Wiedza Prawnicza nr 1/2010 Strona 19