106095470

-    stosunek do młodszych i starszych dzieci (1. szorstki, brutalny, traktuje je z góry; 2. przejawia poczucie wyższości, strofuje, wydaje polecenia, lubi nimi rządzić; 3. obojętny, względnie dostosowany do sytuacji; 4. opiekuńczy, staje w obronie w razie potrzeby; 5. bardzo troskliwy i opiekuńczy z własnej inicjatywy);

-    zwracanie na siebie uwagi (1. bardzo lubi się popisywać czymkolwiek, zwraca na siebie uwagę, np. błaznowaniem; 2. lubi na siebie zwracać uwagę, ale nie za wszelką cenę; 3. czyni tak tylko w określonych sytuacjach; 4. raczej niechętnie zwraca na siebie uwagę; 5. bardzo nie lubi, gdy ktoś zwraca na niego uwagę).

Czynniki warunkujące poziom dziecięcego uspołecznienia:

-    wymieniane w literaturze przedmiotu czynniki warunkujące uspołecznienie uczniów (rodzina, rówieśnicy z klasy szkolnej, osobowość nauczyciela);

-    informacje z dokumentacji wychowawcy klasy, dotyczące sytuacji badanych rodzin (struktura rodziny, liczba dzieci w rodzinie, wykształcenie rodziców);

-    wypowiedzi ankietowe nauczycieli potwierdzające podejmowanie działań uspołeczniających dzieci z klas I-III (np. przydzielanie ról społecznych, respektowanie zasad kulturalnego zachowania, prace grupowe, zajęcia integrujące zespól klasowy, życzliwa atmosfera w klasie, organizacja imprez klasowych, rozmowy z dziećmi o zasadach współżycia grupowego).

Wspólne cele nauczycieli i rodziców w literaturze przedmiotu:

-    definiow anie i zakres treściowy pojęcia „współpraca”;

-    formułowanie i opis w spólnych celów nauczycieli oraz rodziców. Przygotowanie nauczycieli do współpracy z rodzicami:

-    określenia nauczycieli w wypowiedziach ankietowych, dotyczące ich przygotowania do w spółpracy z rodzicami (uwzględnienie skali przygotowania: bardzo dobre - wszechstronne, bogactwo form współpracy [wymienienie 4 i więcej]; wystarczające - umożliwiające współpracę, ograniczone formy współpracy [wypisanie 3 form]; niezadowalające - współpraca utrudniona, uboga forma kontaktów [wymienienie 1-2 form]);

-    źródła wiedzy w skazane przez nauczy cieli w ankiecie, dotyczące zagadnienia współpracy z rodzicami (np. literatura pedagogiczna, czasopisma metodyczne, samokształcenie, doświadczenie zawodowe, warsztaty - doskonalenie zawodowe);

-    umiejętności nawiązywania kontaktów' z rodzicami, wyrażane w deklarowanych przez nauczycieli wypowiedziach ankietowych (uwzględnienie skali przymiotnikowej, określającej stopień nawiązywania kontaktów: łatwy -szybkie nawiązywanie kontaktów, wykorzystywanie naturalnych sytuacji do spotkań z rodzicami, konkretne rozmowy na różne tematy, życzliwy stosunek do rodziców ; utrudniony - czekanie na sygnał od rodziców , zależność kontaktów od nastawienia, brak zaufania do rodziców, lęk przed kontaktami; trudny -sondowanie oczekiwań, nieumiejętność rozpoczęcia rozmowy, trudności z zachęceniem rodziców do rozmowy);

-    atmosfera spotkań - wymienianie w odpowiedziach ankietowych przez nauczycieli i rodziców przymiotników' opisujących (np. miła, przyjazna, serdeczna, nerwowa, apodyktyczna, ciekawa, rzeczowa, konkretna, profesjonalna);

17