1194639593

674

•eksperymentalnym, który może szczególnie błyskotliwie przejawi się w jego badaniach konwersji wewnętrznej promieniowania y i rozpadu /?.

I. B. Obrejmow zajmuje się optyką fizyczną i fizyką ciała stałego. Jego bardzo istotnym wkładem do nauki były badania spektroskopowe związków w fazie skondensowanej, które pozwoliły na uzyskanie cennych informacji o budowie cząsteczek i siłach między cząs teczkowry cli.

Dyrektor Instytutu Badań Kosmofizycznych

AN ZSRR

Prezydium Akademii Nauk ZSRR mianowało dra J. G. Szafira dyrektorem Instytutu Badań Kosmofizycznych filii ja kuckiej oddziału syberyjskiego Akademii Nauk ZSRR.

Setna rocznica urodzin Nernsta

W bieżącym roku przypada setna rocznica urodzin Nernsta, wybitnego niemieckiego fizyka i fizyko-chemika.

Hermann Walili er Nernst urodził się 25 czerwca 1864 r. w Wąbrzeźnie na Pomorzu. Studiował u E11 ingh a usen a w Grazu. Doktoryzował się w roku 1886 u Friedricha Kohlrauscha w Wiirtzburgu. W roku 1890 został pierwszym profesorem cliemi fizycznej w* Getyndze. W roku 1905 przeniósł się do Berlina.

Podobno Nernst rozpoczął kiedyś swoje wykłady z termodynamiki od takiego stwier dzenia:    „Pierwsza zasada termodynamiki

spoczywa na barkach wielu, druga zasada na barkach nielicznych, a trzecia zasada tylko na barkach jednego człowieka - • moich¹⁴. Nie wiemy ile jest praw^rdy w tej anegdocie, wiemy natomiast, że sformułowanie trzeciej zasady termodynamiki, opublikowane w roku 1905, oraz zastosowanie jej do wyznaczenia ciepła właściwego i współczynników rozszerzalności cieplnej w niskich temperaturach przyniosło Nernst o w i w roku 1920 Nagrodę Nobla z chemii.

Nernst uważany jest za twórcę nowoczesnej chemii fizycznej. Swoją działalność naukową rozpoczął jednak jako fizyk i jego podejście do problemów chemicznych było zawsze ściśle ^fizyczne. Był wybitnie uzdol

nionym i pomysłowym eksperymentatorem. Zbudował na przykład, kosztem około 2000 marek, skraplarkę wodorową dla potrzeb swego laboratorium. Dobrze wszystkim fizykom znanym wynalazkiem Nernsta jest wydajne źródło promieniowania podczerwonego, tak zwany palnik Nernsta, które wynalazca opatentował, a potem sprzedał patent za milion marek!

Lord Cherwell i F. Simon tak pisali we wspomnieniu pośmiertnym oNernstcie: „Nie było dziedziny wiedzy czy życia codziennego, którą nie interesowałby się...⁴⁴, a Einstein tak się o nim wyraził: „Był oryginalną osobowością; nie spotkałem nigdy nikogo, kto byłby w jakiś istotny sposób do niego podobny... Miał rzeczywiście zadziwiający instynkt naukowy połączony zarówno z głęboką znajomością olbrzymiej ilości materiału faktycznego, którym swobodnie operował, jak i z rzadkim mistrzostwem metod eksperymentalnych i trików', w których celował⁴⁴.

Dużo podróżował, zwiedził większość krajów Europy i obu Ameryk, bardzo lubił polowanie, był chyba pierwszym fizykiem w Europie, który prowadził samochód (dorobił przy tym do niego urządzenie do wstrzykiwania N₂0 przy jeździe na wzniesieniach). Przyjaźnił się z Einsteinem, Sommerfeldem i Planckiem. W okresie rządów hitlerowskich popadł w „niełaskę⁴⁴. W roku 1933 przeszedł na emeryturę i gospodarował w swoim majątku ziemskim na Śląsku. Zmarł 18 listopada 1941.

W setną rocznicę urodzin Nernsta od była się ku jego czci w Politechnice Berlińskiej uroczysta akademia, nad którą patronat objęły Niemieckie Towarzyst wo Fizyczne i Niemieckie Towarzystwo Chemiczne. Przemawiali uczniowie Nernsta — prof. W. Stein i prof. J. Eggert (Zurych). Uroczystość zakończyła się nadaniem prof. Eggert owi doktoratu lwnm'is causa Politechniki Berlińskiej za jego wrybitny wkład w rozw^rój nauki i techniki w dziedzinie procesów' fotochemicznych i fotograficznych.

Konferencja na temat fizyki jądrowej

W dniach od 8 do 13 lipca 1964 r. odbyła się w Paryżu wielka międzynarodowa kon-feiencja poświęcona fizyce jądrowej. Kon-