Wzajemny wizerunek w okresie rozszerzania Unii Europejskiej
ne aspekty sytuacji we Francji (korupcja, nadmierny rozrost biurokracji) niż Francuzi wobec analogicznych aspektów sytuacji w Polsce.
Można tu dojść do podobnego wniosku, jak w przypadku omawianych poprzednio spontanicznych skojarzeń: Polska jest dla Francuzów krajem, którego normalność (kojarząca się z funkcjonowaniem systemu parlamentarnego oraz gospodarką rynkową) budzi wątpliwości; natomiast Polakom Francja jawi się jako kraj, którego cywilizowany charakter nie podlega dyskusji, który (jak można przypuszczać) jest synonimem spokoju i zamożności, do których z kolei Polska dopiero aspiruje.
Zobrazowana na wykresach struktura odpowiedzi (zwłaszcza tych negatywnych) doskonale pokazuje opisywany wyżej kontrast między opiniami Polaków o Francji i Francuzów o Polsce. Jedynie nieznaczne odsetki Polaków uznają, że we Francji nie szanuje się swobód obywatelskich i praw mniejszości lub, że nie występuje tam szybki wzrost oraz dobra organizacja pracy. Tymczasem Francuzi kilkakrotnie częściej wyrażają w odniesieniu do tych kwestii opinię negatywną. Według nich Polska stosunkowo najgorzej wypada właśnie wtedy, gdy chodzi o przestrzeganie swobód obywatelskich i praw mniejszości oraz wzrost gospodarczy i dobrą organizację pracy. Negatywna opinia w tych kwestiach jest prawdopodobnie pochodną wątpliwości (wyrażających się wysokimi odsetkami odpowiedzi nie wiem) co do istnienia w Polsce systemu parlamentarnego i gospodarki rynkowej. Kraj, którego cywilizowany (a więc demokratyczny i rynkowy) charakter podaje się w wątpliwość, nie może być uznany za miejsce, gdzie panują cywilizowane stosunki społeczne, a gospodarka rozwija się.
Taki kraj nie może również zostać uznany za nowoczesny. Opinia Francuzów na temat nowoczesności Polski jest raczej negatywna (por. tabela 7).
Tabela 7. Z którym z poniższych twierdzeń na temat Polski zgodził(a)by się Pan(i) najbardziej (w %)
Polska jest krajem zacofanym i długo jeszcze będzie przezwyciężać to zacofanie |
26 |
Polska jest krajem zacofanym, ale szybko przezwycięża to zacofanie |
37 |
Polska jest krajem nowoczesnym, ale wciąż mającym poważne trudności |
21 |
Polska jest krajem nowoczesnym i podobnie jak inne kraje łatwo dostosowuje się do zachodzących w świecie zmian |
8 |
Trudno powiedzieć/ nie wiem |
8 |
Źródło: dane ISP.
W sumie ponad 60% francuskich respondentów uważa, że Polska jest krajem zacofanym. Co prawda w tej grupie więcej jest osób uznających nasz kraj za zdolny do szybkiego nadrobienia dystansu, jaki dzieli nas od państw w pełni nowoczesnych, jednak z drugiej strony