61 (220)

L Zmiany w sektorze rolno-spożywczym po rozszerzeniu Unii Europejskiej 61

r.ektórych prac, przede wszystkim dostosow ań do standardów' UE w przemyśle rolno-spożywczym, w terminie późniejszym). Natomiast cel drugi był celem długo-: kresowym, który jest realizow any w kolejnych planach wieloletnich.

Polska ograniczyła się do realizacji następujących czterech działań z 14 możliw ych: 11 inwestycje w gospodarstwach rolnych,

I inwestycje w tych branżach przemysłu rolno-spożywczego, które miały trudności w dostosowaniu się do standardów UE,

5' inwestycje w techniczną infrastrukturę komunalną,

- wsparcie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Środki SAPARD-u zostały w ięc skoncentrowane na kilku najważniejszych dzia-aniach wspierających pośrednio (infrastruktura techniczna) lub bezpośrednio (pozostałe działania) rozwój rolnictwa i regionów wiejskich.

Pomoc z programu w wysokości około 130 min euro otrzymało niespełna 13 tys. inwestujących rolników, co jest liczbą znikomą nie tylko w porównaniu z liczbą go-spodarstw rolnych w Polsce (około 2 min), ale również w porównaniu z liczbą gospodarstw. które w polskich warunkach mają możliwość efektywnego gospodarowania (200-250 tys.). Przy tym modernizacją, prowadzącą do poprawy efektywności : zwiększenia siły ekonomicznej, objęto jedynie około 1900 gospodarstw’ prowadzących chów zwierząt, w' tym przede wszystkim mleczny chów bydła (ponad 1 tys. gospodarstw) oraz chów trzody chlewnej i drobiu (blisko 800 gospodarstw'). W pozostałych (ponad 11 tys.) inwestycje polegały przeważnie na zakupie sprzętu.

Najwięcej środków (blisko 460 min euro. tj. niespełna 50% ogółu wydatkowanych środków) wydano na działanie „Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich”. Były to środki przeznaczone na budowę i modernizację wodociągów, kanalizacji. dróg lokalnych, oczyszczalni ścieków, składowisk odpadów i sieci energetycznych. Samorządy w pełni skorzystały z tych możliwości, poprawiając sytuację w tej dziedzinie we wszystkich regionach. Niewątpliwie jednak wciąż jeszcze występują znaczne potrzeby, zwłaszcza w takich dziedzinach jak kanalizacja, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów i stan dróg lokalnych.

Największym sukcesem było wsparcie przemysłu mięsnego, mleczarskiego, rybnego i owocowo-warzywnego kwotą280 min euro. W dużym stopniu dzięki programowi SAPARD wiele zakładów przetwarzających surowce pochodzenia zwierzęcego spełniło unijne standardy sanitarne, weterynaryjne, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt, co z kolei umożliwiło sprzedaż na rynkach innych krajów UE i przyczyniło się do szybkiego wzrostu eksportu rolno-spożywczego po wejściu do UE.

W 2008 r. kończy się realizacja dwóch współfinansowanych ze środków unijnych programów: Sektorowego Programu Operacyjnego „Modernizacja i restrukturyzacja rolnictwa i rozwój regionów wiejskich” (SPOR) i „Programu Rozwoju Ob-