jednostkę. I to stwierdzenie należy rozważać oceniając rozwój społeczny danej jednostki.
Znaczenie socjalizacyjne jednostek i grup społecznych (jej parametrów) dla rozwoju danej jednostki jest uwarunkowane wieloaspektowo. Problemem tym zajmuje się w szczególności psychologia interakcji (D. Magnusson, 1977)20, określając znaczenie sprzężenia zwrotnego w kształtowaniu, modyfikowaniu i reorientacji zachowania danej jednostki.
Procesem socjalizacji jednostki bardziej szczegółowo zajmuje się psychologia wychowawcza, kliniczna i społeczna.
Od początku swego istnienia dziecko wchodzi w określone interakcje z innymi, podejmuje własne decyzje oraz gromadzi doświadczenia życiowe. Przybliżmy obecnie te zagadnienia.
Preferencje jednostki, jak podkreśla A. Matczak (1996)21, stanowią istotny przejaw podmiotowości rozwoju człowieka. Są wyrazem kształtującego się w trakcie rozwoju systemu wartości człowieka. Stąd jednostka jest podatna na pewne wpływy otoczenia (wybierając je lub odrzucając), dokonuje wyboru określonych celów, wchodzi w określone relacje z innymi, podejmuje działania (lub ich unika), decyduje się na określony stopień trudności zadań, podejmuje naśladowanie określonych zachowań, dobiera sobie określone grupy społeczne, realizuje w wyznaczonym przez siebie stopniu stawiane jej wymagania. Rozważmy zatem preferencje człowieka, jako wewnętrzny warunek własnej aktywności, w aspekcie: interakcji społecznych, dokonywanych przez jednostkę wyborów oraz gromadzenia doświadczeń życiowych.
Człowiek jest istotą społeczną. Stąd od chwili swego poczęcia jest on podmiotem, a nie tylko przedmiotem interakcji społecznych. Wielu psychologów podkreśla, że rozwój człowieka dokonuje się w trakcie jego aktywnych kontaktów z rzeczywistością. I tak:
20 D. Magnusson, N.S. Endler, (red.), (1977), Personality at the crossroads: Current issues in interactional psychology, Hillsdale, NJ, Erlbaum.
21 Z. Włodarski, A. Matczak, (1996), Wprowadzenie do psychologii, Warszawa, WSiP.
18