198
Marek Lubicz
Wybór powyższej problematyki oznacza, że ograniczamy przedmiot modelowania do części zagadnień finansowania w ochronie zdrowia (Healthcare), pomijając obecne w tej literaturze problemy medyczne (w tym także z zakresu zdrowia publicznego, profilaktyki i promocji zdrowia) i problemy polityki zdrowotnej, a także zarządzanie w sferze mikroekonomicznej (np. w konkretnych szpitalach i innych zakładach opieki zdrowotnej). W literaturze przedmiotu, dotyczącej tak postawionego zakresu problemowego (por. np. [Kulej i inni 1991], [De Angelis i inni 1998], [Riley 2000], [Vissers 2001], [Rauner i Heidenberger 2001]), można wyróżnić cztery główne nurty publikowanych prac i organizowanych konferencji naukowych: 1. Health Operational Research, 2. System Science Applied to Healh Care, 3. Health /Medical Informatics (w Anglii zwane Healthcare Computing), 4. Health Economics zajmujące się zbliżonymi problemami w nieznacznie odmiennych ujęciach, niekiedy w odrębnych ośrodkach badawczych specjalizujących się w danym ujęciu (w Anglii: 1. University of London; 2. City University; 3. Manchester University; 4. York University).
Według Vissersa [2001], reprezentującego pierwsze z wymienionych podejść, dalszą strukturalizację kierunków badawczych i ich rezultatów (publikacji) można wprowadzić rozpatrując specyficzne cechy procesów podejmowania decyzji w zarządzaniu w systemach zdrowotnych i - odniesione do nich - poziomy strukturalne systemu, na których podejmowane są decyzje. Wyróżnić można zatem:
• Patient process level - poziom procesów jednostkowych opieki medycznej i organizacyjnej nad konkretnymi pacjentami, w których podstawowym obiektem jest pacjent.
• Provider process level - analogiczny poziom procesów jednostkowych głównie opieki medycznej, realizowanych przez konkretnego specjalistycznego usługodawcę (lekarza/lekarzy czy klinik określonej specjalności), w których podstawowym obiektem jest (umowny) specjalista. Przykład problemu decyzyjnego: profile/standardy kliniczne, np. standard postępowania w astmie.
• Practice & unit level - poziom zarządzania uprzednio wymienionymi procesami jednostkowymi w ustalonej jednostce organizacyjnej w systemie (poradnia, oddział szpitalny, itp.). Przy kład problemu decyzyjnego: planowanie kolejności zabiegów na bloku operacy jnym.
• Institutional level - poziom zarządzania zasobami, wykorzystywanymi do realizacji w/w procesów jednostkowych w ustalonej jednostce organizacyjnej w systemie (w konkretnym podmiocie gospodarczym).
• Regional level - poziom zarządzania zasobami ochrony zdrowia w regionie (gminie, powiecie, województwie); do tego poziomu należą rozpatrywane w tej pracy Podstawowe Problemy Decyzyjne.
• National level - poziom zarządzania zasobami ochrony zdrowia w kraju.
Procesy decyzyjne realizowane na poszczególnych poziomach są współzależne.