1492316668

1. Waloryzacja przestrzeni Krakowa dla potrzeb turystyki - założenia teoretyczno-metodyczne

1.1. Ustalenia terminologiczne

Przestrzeń miejska a przestrzeń turystyczna miasta

Przestrzeń miejska jako typ podprzestrzeni geograficznej odznacza się specyficzną organizacją, funkcją, fizjonomią oraz statusem prawnym. Głównym atrybutem owej przestrzeni jest jej urządzenie zgodne z indywidualnymi i zbiorowymi potrzebami mieszkańców miast (Liszewski 1997). Tak funkcjonalnie wyróżniona przestrzeń miejska nie zawsze odpowiada powierzchni administracyjnej miasta. W wielu wypadkach faktyczny zakres powierzchni miasta obejmuje przestrzeń, która z formalnego punktu widzenia nie posiada cech typowo miejskich. Taka właśnie sytuacja zachodzi w przypadku Krakowa. Z tego też względu jako przedmiot waloryzacji turystycznej Krakowa dla potrzeb niniejszego opracowania przyjęto jego przestrzeń administracyjną.

Rozwój turystyki w miastach przyczynia się do wykształcenia w ich obrębie funkcjonalnie wyróżniającej się przestrzeni turystycznej.

Pod pojęciem przestrzeni turystycznej rozumie się funkcjonalnie wyróżniającą się część przestrzeni geograficznej, w obrębie której zachodzą zjawiska turystyczne (Warszyńska, Jackowski 1978). Strukturę przestrzeni turystycznej tworzą:

a)    składniki środowiska przyrodniczego, ujmowane w kategorii użyteczności turystycznej;

b)    ukształtowane historycznie, materialne i duchowe cechy kulturowe;

c)    wszelkie urządzenia infrastruktury technicznej i organizacyjnej, służące turystom do zaspokojenia ich potrzeb materialnych i duchowych.

Podstawowymi cechami przestrzeni turystycznej są:

-    brak stabilności, wynikający z dynamizmu zjawisk turystycznych i ich cyklicznego rozwoju w czasie;

-    duża różnorodność, zarówno w zakresie środowiska przyrodniczego, cech kulturowych, jak i form zagospodarowania turystycznego;

-    nieciągłość, bowiem tworzy ją zbiór rozproszonych elementów, powiązanych funkcjonalnie (Warszyńska, Jackowski 1978; Liszewski 1995).

W granicach administracyjnych miast, przestrzeń turystyczna występuje zarówno w obrębie przestrzeni miejskiej o cechach zurbanizowanych, jak i w przestrzeni niezurbanizowanej (przyrodniczej) lub słabo zurbanizowanej (rolniczej), które z punktu widzenia formalnego do miast należą.

Podstawę wydzielenia przestrzeni turystycznej miasta stanowi wszelka działalność społeczno-gospodarcza oraz aktywność ludzka, ukierunkowana na zaspokajanie potrzeb turystycznych, mająca miejsce w obrębie przestrzeni ogólnogegraficznej miasta. Z kolei wewnętrzne zróżnicowanie miast pod względem morfologicznym, organizacyjnym, funkcjonalnym wpływa na zakres oraz charakter jego użytkowania na cele turystyczne.

Ilościowy i jakościowy rozwój przestrzeni turystycznej miasta zachodzi wraz ze stałym rozwojem i kształtowaniem się przestrzeni miejskiej. Na strukturę organizacyjną przestrzeni turystycznej miasta składają się: ciągi, obiekty, rdzenie, obszary, strefy i systemy (Warszyńska, Jackowski 1978; Liszewski 1995).

7