1675609796

(41)

2N0₂+4C0 ->N₂+4C0₂

W odróżnieniu od amoniaku, który jest bardzo selektywną substancją redukującą wyżej wymienione reduktory ulegają łatwo reakcji z tlenem obecnym w gazach odlotowych, przy czym silnie wzrasta temperatura katalizatora (zwłaszcza przy większej zawartości tlenu w gazie reagującym), co może prowadzić do przegrzania katalizatora i jego dezaktywacji.

Redukcję nieselektywną katalizują nośnikowe katalizatory platynowe i palladowe, a także tlenki metali przejściowych osadzone na tlenkach krzemu, glinu lub glinokrzemianach i poddane redukcji mieszaniną reakcyjną (np. Cu-Cr/AI₂03jest bardzo aktywnym katalizatorem nieselektywnej redukcji NOx przy użyciu CO).

Jeśli zawartość tlenu w gazach spalinowych jest regulowana w wąskich granicach, wówczas możemy uzyskać wysoki stopień redukcji NOx do N₂bez nadmiernego wzrostu temperatury na katalizatorze, chociaż zachodzą na nim jednocześnie reakcje utleniania CO i węglowodorów. Z sytuacją taką spotykamy się w konwertorach katalitycznych stosowanych dla eliminacji szkodliwych składników gazów wydechowych, emitowanych przez silniki samochodowe. Zamiast dostarczania amoniaku jako czynnika redukującego, dla przeprowadzenia NO_x w azot wykorzystuje się składniki redukujące zawarte w gazach odlotowych. Reakcja przebiega na tzw. katalizatorze trójfunkcyjnym (TWC = three-way catalyst), w którym dopalanie tlenku węgla i węglowodorów zachodzi głównie na platynie, a redukcja tlenków azotu na rodzie. Dla równoczesnego spełnienia funkcji utlenianej i redukującej, konwertor katalityczny musi pracować przy stosunku powietrza do paliwa bliskim stechiometrycznemu. Wymaga to stałej kontroli składu gazów wydechowych przez czujnik tlenowy umieszczony przed katalizatorem i połączony z mikroprocesorem, umieszczanym na tablicy rozdzielczej pojazdu. Mikroprocesor ten analizuje sygnały otrzymane z czujnika zawartości tlenu oraz z innych czujników i reguluje wtrysk paliwa, czas trwania iskry, itp., w taki sposób, aby wyżej wymieniony stosunek był stale bliski stechiometrycznemu.

Do suchych sposobów zmniejszania emisji NOx należy również adsorpcja na zeolitach, węglu aktywnym i anionitach. Wyłapywanie tlenków azotu na zeolitach przeprowadzono w kilku amerykańskich instalacjach wytwarzam kwasu azotowego. Osuszone gazy odlotowe kieruje się do kolumny zawierającej zeolit, na którym zachodzi utlenianie NO do N0₂, a następnie adsorpcja tego ostatniego. Złoże zeolitu regeneruje się przez podgrzewanie kolumny, przy czym zdesorbowany gaz zawraca do kolumny absorpcyjnej w instalacji kwasu azotowego. Metoda adsorpcyjna oczyszczania gazów z tlenków azotu odznacza się wysoką sprawnością nie stwarza problemów ze ściekami i odpadami stałymi, ale koszt adsorbentów jest wysoki, a poza tym wymaga ona regeneracji kolumny przy pomocy pary wodnej lub gorącego powietrza.

Innym ze sposobów suchych jest napromieniowanie. Metodę wykorzystania promieniowa jonizującego do usuwania tlenków azotu i dwutlenku siarki opracował, m.in. Japoński Instytut Wykorzystania Energii Atomowej.

Badania nad zastosowaniem techniki radiacyjnej do eliminacji NOx i S0₂ przeprowadzono również w Polsce przy użyciu akceleratora elektronów, uzyskując usunięcie NO_x w 90%, a S0₂w 98% przy pr₉dkości przepływu gazów 1000

15