1864814472

262 Mirosław Kowalewski, Dominika Walęciak

2. Klasyfikacje rezerw

W MSR 37 nie są podane konkretne pozycje rezerw. Omówione zostały jedynie tytuły, z których przedsiębiorstwo powinno je utworzyć (Walińska, 2005, s. 182). W ujęciu ogólnym rezerwy można podzielić na niebilansowe i bilansowe (Gierusz, Gierusz, 2009, s. 44). Rezerwy niebilansowe nie są ujmowane w bilansie, gdyż nie określają one prawdopodobnych zobowiązań jednostki, a dotyczą tylko aktualizacji księgowej wartości aktywów. Rezerwy bilansowe są przedstawiane w bilansie. Można je traktować jako źródła finansowania aktywów, które udało się wygospodarować. Obejmują one rezerwy na zobowiązania, na odroczone podatki i kapitałowe. Rezerwy na zobowiązania są tworzone na pokrycie zobowiązań, które jednostka osiągnie w przyszłości i jest to najczęściej występujący rodzaj rezerw wykorzystywanych w podmiotach gospodarczych. Rezerwy na odroczone podatki są to rezerwy, które tworzy się na odroczone w czasie zadłużenie wobec urzędu skarbowego z tytułu podatków . Tworzy się je, gdy powstają dodatnie różnice przejściowe między podatkow ą a księgową wartością aktywów i pasywów. Rezerwy kapitałowe: „...są tworzone w procedurze podziału zysku netto: czasami ich powstanie jest związane z wpłatami właścicieli jednostki lub procedurami przeszacowywania określonych składników majątku trwałego” (Encyklopedia..., 2005, s. 662).

Rezerwy na zobowiązania ujmowane są w bilansie w pozycji B.I z podziałem na:

-    rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

-    rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne, które mają charakter dlugo-i krótkoterminowy. „Obejmują bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów wynikające z obowiązku wykonania (...) przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych” (Sprawozdanie..., 2012, s. 327). Świadczenia te obejmują m.in, nagrody jubileuszowe, premie.

-    pozostałe rezerwy, które można podzielić na krótko- i długoterminowe. Wśród nich wyróżnia się rezerwy na straty z transakcji gospodarczych w toku, na restrukturyzację oraz bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów (Sprawozdanie..., 2012, s. 336).

Według kryterium jasności można wyróżnić trzy rodzaje rezerw:

-    jawne niebilansowe - zawarte są w informacjach dodatkowych i dotyczą korekty składników aktywów,

-    jawne bilansowe - prezentowane są w pasywach bilansu; dzięki nim podmioty gospodarcze zabezpieczają się przed ryzykiem gospodarczym,

-    ciche - „...oznaczające wycenę aktywów poniżej ich wartości rzeczywistej, a także wykazanie kosztów lub zobowiązań zawyżonych; rezerwy te stanowią narzędzie ostrożnej wyceny wyniku finansowego i majątku” (Czerny, 2008, s. 93). Nie są one ukazane zarówno w księgach rachunkowych, jak i sprawozdaniach finansowych.