252 SPRAWOZDANIA
gadnienia oraz rolę środowiska edukacyjnego i naukowego w upowszechnianiu informacji o Ruchu Otwartej Edukacji.
Program konferencji wypełniły dwie sesje tematyczne. Przedpołudniowa nosiła tytuł „Otwarta edukacja - prezentacja zagadnienia”, druga zaś „Otwarte zasoby edukacyjne w Polsce”; obydwie moderowała Bożena Bednarek-Michal-ska (Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich).
Sesję pierwszą rozpoczął Richard Baraniuk z Rice University (Huston, USA). W referacie Open Education. A modern approach to teaching and learning (Ruch otwartej edukacji. Nowoczesne podejście do uczenia się i nauczania) scharakteryzował „ekosystem” otwartej edukacji, na który składają się następujące elementy: autor, publikacja, kontrola jej jakości oraz internetowy sposób upubliczniania i dystrybucji. W otwartej edukacji istotną rolę odgrywają technologia i serwisy WWW, co łączy się z koniecznością tworzenia oprogramowania pozwalającego na przechowywanie dużej liczby materiałów cyfrowych i na szybkie ich udostępnianie. Otwarta edukacja daje możliwość dzielenia się interesującymi rozwiązaniami w zakresie edukacji i nauki, doświadczeniem i wiedzą, pozwala współtworzyć materiały, z których można korzystać bez konieczności uzyskania zgody autora (zasada ponownego użycia); które można zmieniać i przekształcać zgodnie ze swoimi potrzebami (zasada ponownej redakcji), łączyć z innymi utworami w celu uzyskania publikacji lepszej jakości (zasada łączenia lub modyfikacji); którymi można dzielić się z innymi, tak ich wersją oryginalną, jak i udoskonaloną (zasada przetwarzania). Zdaniem R. Baraniuka przekształceniu ulega dotychczasowy model edukacji, a tradycja przegrywa z nowoczesnością. Atrakcyjność OZE zapewniają: możliwość ciągłego aktualizowania ich treści, interaktywność oraz niskie koszty publikowania.
R. Baraniuk przedstawił kilka projektów będących realizacją koncepcji Otwartych Zasobów Edukacyjnych. Do najbardziej interesujących należą: Open-CourseWare, OpenLearn i Connexions. OpenCourseWare (Otwarty Program Edukacyjny) powstał z inicjatywy Massachusetts Institut of Technology (MIT). Jego początek datuje się na 2000 r. Pod adresem OpenCourseWare są zamieszczane materiały do zajęć prowadzonych w MIT. OpenLearn (Otwarta Edukacja) jest otwartą platformą edukacyjną brytyjskiego The Open University (Uniwersytet Otwarty), uczelni zajmującej się kształceniem na odległość od 1969 r. Uruchomiony w 2006 r. portal OpenLearn zawiera materiały kursowe wykorzystywane podczas zajęć The Open University, często są nimi prezentacje multimedialne. Ponadto OpenLearn zapewnia dostęp do: forów dyskusyjnych, wideokonferen-cji, wirtualnych notatników dla uczniów i aplikacji do tworzenia map mentalnych. O ile OpenCourseWare i OpenLearn mają charakter repozytoriów instytucjonalnych, o tyle projekt Connexions jest inicjatywą oddolną. R. Baraniuk, jego pomysłodawca, wraz z innymi pracownikami Rice University oraz z przedstawicielami kilkunastu uniwersytetów z USA, Europy i Azji, od 1999 r. administruje serwis, w którym są publikowane treści edukacyjne i naukowe. Użytkownicy Connexions mogą korzystać z 10 tys. modułów edukacyjnych i z 500 podręczników redagowanych w kilku wersjach językowych (m.in. w jęz. angielskim, hiszpańskim, chińskim, wietnamskim). Do zasobów Connexions odwoływali się Te-achers Without Borders (Nauczyciele Bez Granic), szkoląc nauczycieli w Iraku w ramach działań podejmowanych przez United States Agency for International Development - USAID (Amerykańską Agencję do Spraw Rozwoju Międzynarodowego).
Ruch Otwartej Edukacji ma zatem wymiar międzynarodowy, co zdaje się poświadczać wystąpienie Open Educational Resources: Bulding a Culture of Sharing (Otwarte zasoby edukacyjne: Budując kulturę opartą na dzieleniu się) Susan d’Antoni z UNESCO. Prelegentka przedstawiła stanowisko agendy ONZ, odpowiedzialnej za rozwój edukacji w świecie, wobec otwartej edukacji. Wyraziła przekonanie, że OZE mogą przyczynić się do budowania społeczeństwa opartego na wiedzy. UNESCO od kilku lat prowadzi działania zamierzające do populary-