18 Karolina Górniak
kac źródeł najnowszych tendencji poetyckich, zamiast odwoływać się do liryki lat 80. i 90., nazywanej ogólnikowo „postmodernistyczną”.
Tym ostatnim mianem określano między innymi twórczość autorów skupionych wokół pisma „L=A=N=G=U=A=G=E”, wydawanego w USA na przełomie lat 70. i 80. Do grupy należeli tacy twórcy jak Charles Bernstein, Steve McCaffery, Lyn Heji-nian, Susan Howe1. Zdaniem Perloff najnowsza poezja okazuje się bardziej osobista i otwarta na odbiorcę niż teksty autorów spod znaku „L-A-N-G-U-A-G-E”.
Nurt ten nazywano postmodernistycznym w tym sensie, że jego przedstawiciele stawiali sobie za cel dokonanie rekapitu-lacji dorobku wielkich modernistów, zasadniczo jednak sprzeciwiali się modernistycznemu światopoglądowi. Tak zwana langu-age poetry nastawiona była na indywidualną, oryginalną dykcję w celu wyrażenia sprzeciwu wobec przemysłu kulturowego i zastanych relacji społecznych. Język poetycki pozostawał w stanie podejrzenia jako narzędzie władzy2.
Na początku wieku XXI obserwujemy natomiast odrzucenie postawy oporu wobec aktualnej sytuacji społecznej i zwrot ku działaniom, których celem jest nawiązanie dialogu ze światem. Wielu współczesnych poetów przebywadrogę od praktyk dekon-strukcyjnych do prób ponownego scalenia świadomości autorskiej. Podobnie jak w przypadku koncepcji poezji zdepersonali-zowanej Eliota nie oznacza to jednak powrotu do tradycyjnego wyznania lirycznego. Perloff przewiduje renesans intertekstual-ności, a więc ponowne podjęcie (krytycznego) dialogu z tradycją, ze świadomością zmian, jakie przyniosła z sobąponowoczesność3.
Zauważmy, że najnowszą twórczość Bernsteina i Howe interpretuje Perloff jako realizację strategii ariergardy - wskazuje zatem na ewolucję poetyki w obrębie twórczości jednego autora.
Por. M. Perloff, Epilogue: Modernism Now [w:] A Companion to Modernist Literaturę and Culture, red. D. Bradshaw, K. J. H. Dettmar, Oxford 2006, ss. 571-578; G. Gazda, Neoawangarda [w:] idem, Słou nik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Warszawa 2000, ss. 344-350.
Por. G. Genette, Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, tłum. A. Milecki [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. 4, cz. 2, red. H. Markiewicz, Kraków 1992, ss. 317-366.