1941125362

Kształceniem czynnych niekwalifikowanych nauczycieli szkół podstawowych zajmowały się komisje rejonowe, które zostały utworzone w 1945 roku Działalność komisji, których zadaniem było kierowanie samokształceniem i organizowanie kursów oraz przeprowadzanie egzaminów rocznych, określały okólniki z 11 lutego 1946 r. oraz z 16 czerwca 1947 r. Komisje rejonowe organizowane były w zasadzie przy liceach pedagogicznych, które dzięki fachowej kadrze nauczycielskiej, urządzeniom i pomocom naukowym, zapewniały słuchaczom niezbędne warunki w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.

Komisje rejonowe realizowały w zakresie przedmiotów ogólnokształcących program wydany przez Ministerstwo Oświaty pt. ,,Plan godzin i materiały programowe dla gimnazjum i liceum dla dorosłych o ustroju semestralnym na okres przejściowy”, zatwierdzony zarządzeniem z dnia 19 lipca 1946 r., natomiast w zakresie przedmiotów pedagogicznych program liceum pedagogicznego.

Dla absolwentów szkół podstawowych czas nauki w komisji rejonowej trwał 5 lat, a dla osób z cenzusem gimnazjalnym — 3 lata. Słuchacze zobowiązani byli do brania udziału w zajęciach organizowanych w siedzibie komisji w okresie ferii i wakacji letnich oraz konsultacjach w wyznaczonych terminach. Ta forma zdobywania pełnych kwalifikacji zawodowych była trudna i uciążliwa, gdyż wymagała łączenia codziennych zajęć nauczycielskich z procesem studiowania. Dużego znaczenia komisji rejonowych dla kształcenia niekwalifikowanych nauczycieli dowodzi fakt, iż w latach 1945—1958 dzięki ich istnieniu 33 174 osoby zdobyły pełne kwalifikacje zawodowe ^1,ł.

Doceniając w pełni trudne zadania kształcenia nauczycieli niekwalifikowanych w komisjach rejonowych, trzeba jednocześnie pamiętać, że na gruncie liceów pedagogicznych rozwinęła się też inna masowa forma zaocznego kształcenia w postaci liceów korespondencyjnych. Do liceów tych przyjmowani byli czynni niekwalifikowani nauczyciele szkół podstawowych i wychowawcy zakładów opiekuńczo-wychowawczych, którzy nie przekroczyli 30 lat życia i legitymowali się świadectwem ukończenia szkoły podstawowej. Po roku 1962 licea korespondencyjne przeznaczone były dla nauczycieli niekwalifikowanych posiadających świadectwo dojrzałości liceum ogólnokształcącego lub technikum. Nauka dla tych kandydatów trwała jeden rok. W roku szk. 1965/66 korespondencyjne licea pedagogiczne czynne były w Grudziądzu, Bochni, Legnicy, Lublinie, Mrągowie, Szczecinie i Radzyminie. Korzystali z nich wówczas także niekwalifikowani kierownicy i wychowawcy świetlic szkolnych ^n:\

¹¹³ Por. za^rzgdzer.ic ministra oświaty z dnia 14 1X 1945 r. w sprawie kształcenia czynnych niekwalifikowanych nauczycieli szkół powszechnych (Dz. Urz. Min. Ośw., 1945, nr 5, poz. 207).

^1,4 Por. B. R a t u ś, op. cit., s. 52.

^1,3 AAN w Warszawie, sygn. 129/1.

57