1950083281

chy tego trybu opisywane są i analizowane poprzez odniesienia do trybu koncyliacyj-nego i adjudykacyjnego. Kluczową kwestią wyznaczającą przebieg i charakter arbitrażu jest zorientowanie na rozpoznanie i rozstrzygnięcie sporu, a nie na rozwiązanie konfliktu leżącego u jego podstaw⁴⁷. Kolejne, pochodne aspekty to autonomia stron i rola arbitra. Podobnie jak w trybie koncyliacyjnym strony mają wpływ na wybór arbitra. Jednak nie kształtują, a jedynie wskazują na sposób orzekania, głównie wypowiadając się w kwestii, czy ma być on oparty o konkretny porządek prawny lub określone reguły, czy o zasady słuszności⁴⁸. Nie mają wpływu na przebieg postępowania, co do zasady, jak również na kształt rozstrzygnięcia. Rola arbitra zbliżona jest do roli sędziego, który wysłuchuje strony i wygłasza własną opinię. Sądownictwo arbitrażowe oferuje szybsze, mniej sformalizowane i tańsze postępowanie od państwowego procesu sądowego. Podobnie jak w postępowaniu mediacyjnym szczególne znaczenie zasady autonomii stron, poufności i ograniczenia jawności postępowania, jak również bezstronności i neutralności arbitrów⁴⁹. W wypadku sporu wynikłego z kontraktu międzynarodowego strony mogą wybrać miejsce właściwe dla przeprowadzenia arbitrażu⁵⁰.

Podkreślaną zaletą postępowania arbitrażowego jest jego poufny charakter, ze względu na możliwość zachowania w tajemnicy faktów istnienia, okoliczności, przebiegu i sposobu zakończenia sporu. Sąd arbitrażowy wydaje wyrok, jednomyślnie lub większością głosów, w określonych w regulaminie terminach, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego i dowodowego. Zapewnieniu szybkości postępowania i związanego z nią obniżenia kosztów służą krótkie terminy czynności procesowych oraz jednoinstancyjność postępowania⁵¹. Sąd polubowny jest instytucją powołaną do roz-sądów aibitrażowych, PPH 2001, Nr 1, s. 1-2; T. Szurski, Arbitraż - skuteczny sposób likwidowania sporów, MoP 1998, Nr 12, s. 468.

47    Np. § 36 Regulaminu Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, obowiązujący od 1.1.2006 r. ze zmianami z 2.3.2006 r. - pełny tekst; www.kig.pl. Przeciwny pogląd podkreśla elementy konsensulane i koncyliacyjne arbitrażu, takie jak oparcie postępowania tylko na faktach przedstawionych przez strony czy wpływ na wybór osoby arbitra i zasady na podstawie, któiych wydawane jest orzeczenie - Np. R.E. Wight, op. cit., s. 49-51; R. Morek, ADR - w sprawach gospodarczych, Warszawa 2004, s. 25

48    W tej kwestii istnieją różnice pomiędzy rodzajami arbitrażu, w tym związane z tradycjami w różnych krajach. Przedstawiona reguła została przyjęta przez § 6 Regulaminu Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.

49    Szerzej: B. Pankowska-Lider, D. Pfaff, Arbitraż gospodarczy. Praktyka. Uznanie i wykonanie wyroków. Dokument}', Warszawa 2000, s. 7,48-158 oraz literatura tam powołana.

50    A Tynel, Międzynarodowy arbitraż handlowy w krajach Europy Środkowej, Warszawa 1999, s. 18; Mit taniego arbitrażu - M. Tomaszewski, Skuteczność ochrony prawnej przed sądami polubownymi. Doświadczenia polskie, PS 2006, Nr 1, s. 55-58. Por. T. Podkowiński, Raport o polskich sądach polubownych, R. Pr. 2004, Nr 3, s. 117-119.

51    Terminy mają najczęściej charakter instruktażowy - zob. M. Tomaszewski, op. cit., s. 50-52.