1950083380

ANALIZY

Unii¹⁹. Na Kremlu chciano uniemożliwić rozszerzanie na wschód strefy wolnego handlu Unii Europejskiej, szerzej zaś: jakiekolwiek zacieśnienie współpracy gospodarczej wschodnioeuropejskich państw WNP z Brukselą²⁰.

Ciągłe balansowanie Kijowa między Europą a Rosją przyczyniło się do wystąpienia u podstaw Wspólnej Przestrzeni niedopuszczalnego z punktu widzenia rosyjskich planów imperialnych błędu. Nie udało się, na skutek sprzeciwu Ukrainy, powołać instytucji o charakterze ponadnarodowym²¹. Należy jednak zaznaczyć, iż liczba głosów przyznana Rosji w instytucjach WPG odzwierciedlała jej dominującą pozycję w ramach ugrupowania. Ustalając wpływy, kierowano się wielkością poszczególnych gospodarek²².

Zawiązanie kolejnej struktury nie oznaczało jednak natychmiastowego sukcesu. Rosja nie stanowiła atrakcyjnego centrum w sferze politycznej ani ekonomicznej, ani tym bardziej cywilizacyjnej. Federacja przecenia bowiem własną pozycję, a nie docenia UE. Tak więc próba utworzenia własnego bloku polityczno-gospodarczego na obszarze WNP w postaci EaWG czy też WPG stanowiła powtórzenie brytyjskich manewrów wokół stworzenia Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu²³.

Koncepcja Wspólnej Przestrzeni Gospodarczej po zmianie władzy na Ukrainie (efekt „pomarańczowej rewolucji”) straciła na znaczeniu, stając się kolejną strukturą integracyjną będącą w rzeczywistości atrapą" . Zanim jednak do tego doszło, zapoczątkowana w 2003 r. strategia W. Putina odnosiła chwilowe sukcesy. Zadzierzgnięte więzi gospodarcze coraz częściej zamieniały się w polityczne pęta²⁵. Ukraina oddalała się od Europy, a rurociąg Odessa-Brody został przejęty przez Rosję. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, iż nawet wówczas Ukraina nie stała się pełnoprawnym członkiem, zachowując pewien margines swobody. Kijów przystąpił do EaWG w maju 2002, wraz z Armenią i Mołdawią, jako obserwator. Natomiast do WPG Ukraina przystąpiła, zachowując prawo wyłączenia swojego udziału z części ustaleń obowiązujących uczestników²⁶.

Koncepcja Unii Celnej instrumentem rosyjskiej polityki

¹⁹    M. Wojciechowski, Pomarańczowy Majdan, Warszawa 2006, S. 198.

²⁰    Zob. więcej: W. Konończuk, Fiasko integracji..., s. 17 i n.

²¹    M. Kaczmarski, Rosja na rozdrożu. Polityka zagraniczna Władimira Putina, Warszawa 2006, s. 88.

²²    M. Wojciechowski, Pomarańczowy Majdan, Warszawa 2006, s. 198.

²³    M. Kaczmarski, Rosja na rozdrożu. Polityka zagraniczna Władimira Putina, Warszawa 2006, s. 179.

²⁴    Ibidem, s. 88.

²⁵    S. Yekelchyk, Ukraina. Narodziny nowoczesnego narodu, Kraków 2009, s. 309.

²⁶    T. Kapuśniak, Ukraina jako obszar wpływów międzynarodowych po zimnej wojnie, Warszawa-Lublin 2008, s. 181.