1999020328

134 STANISŁAW LENCEWICZ (2>

stoiska rzeczne, powstałe skutkiem nagromadzenia aluwiów, 2) zbiorniki otwartych wód gruntowych, 3) wreszcie leje, zaopatrywane wodami głębokimi.

Jeziora Bobrowiekie i Wygonowskie znajdują się w odległości 8 km od siebie, wśród jednego wielkiego bagna, leżącego na dziale wodnym pomiędzy Szczarą i Jasiołdą. Jak wiadomo, górna Szczani, zarówno jak Myszanka i Hrywda, płynęły pierwotnie na południe. Przeciągnięcie tych rzek do Niemna wytworzyło 40 km szeroki dział wodny, który będąc pozbawiony zorganizowanego w sieć rzeczną odpływu, tym łatwiej uległ zabagnieniu. Powierzchnia bagien wododzielnych obniża się bardzo nieznacznie na zachód; w tamtej też stronie, za jez. Bobrowickim, zaczynają się kanały odwadniające, którymi wody spływają na północ przez Hrywdę do Szczury (kanał Lubiszycki) i na południe do Jasiołdy (kanał Kozicki). Jednolita powierzchnia bagien obejmuje około 380 km², ale granic ich nie można dokładniej wyznaczyć, gdyż zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie, pojawiają się na nich kępy piaszczyste (zazwyczaj wydmowe), porosłe lasem. Tylko na południe odgranicza je wyraźny pas suchych piasków, ciągnący się od Bobrowicz poza Wygonoszczę. Być może, że pas ten wyznacza brzeg dawnego wielkiego jeziora, którego szczątkami są dzisiejsze jez. Bo-browickie i Wygonowskie.

Jezioro Wygonowskie nazywane też) Święcickim, od wsi Święcicy, leżącej po przeciwnej, północnej stronie bagien, jest długim pod względem wielkości (20,5 km²) na Polesiu. Leży ono w poziomie 153 m, tj. prawie w najwyższym punkcie na dziale wodnym i dlatego pomyślane było jako zbiornik, zasilający kanał Ogińskiego. Przed pizeprowadzeniem kanału (ok. r. 1780), nie miało ono widocznego odpływu i dopiero od tego czasu może doń wchodzić część wód górnej Szczury, która wskutek tego powraca w pewnej mierze do dorzecza Pry-peci. Delta podwodna przy wylocie kanału północnego do jeziora, wskazuje na dopływ wody ze Szczury. Wspomina też o tym „Słownik Geograficzny *). Brzegi jeziora są niskie, torfiaste, tylko od północy teren wznosi się cokolwiek wyżej, gdyż tam rozłożyło się torfowisko wysokie, a na nim las. Niedostrzegalna wyniosłość istnieje też na brzegu południowym i powoduje wgięcie linii brzegowej ku środkowi jeziora. Poza tym kształt jeziora jest owalny, aczkolwiek od strony północno-zachodniej ma ono niewielką zatokę, przedłużającą się w bagno Topidło w postaci jakby kanału. Znamienne, że w tej wąskiej, podłużnej zatoce

^J) W Rocznikach hydrograficznych jez. Wygonowskie zaliczane jest bądź do dorzecza Niemna (z 1930 r.), bądź do Dniepru (z r. 1932).