35
Unia Europejska jako podmiot w procesie instytucjonalizacji stosunków...
instytucje w oparciu o przyjęte statuty, prawodawstwo, zastosowanie zasady członkostwa, metody komunikowania się, a także zasady wprowadzania zmian”.1
W opracowaniu pojęcie instytucjonalizacji odnosiło się będzie do wszystkich zaprezentowanych powyżej nurtów instytucjonalizacji stosunków międzynarodowych.
Zainteresowanie państw aktywnym udziałem w procesie instytucjonalizacji stosunków międzynarodowych jest ściśle związane z funkcjami, jakie odgrywa ww. proces w kształtowaniu ładu międzynarodowego. Podstawowe funkcje instytucjonalizacji, bardzo dobrze scharakteryzowane przez J. Kukułkę, to funkcja stabilizacyjna, legitymizacyjna i integracyjna.12 Ponadto K. Żukrowska zwraca uwagę na dodatkową funkcję, jaką pełni obecnie proces instytucjonalizacji stosunków międzynarodowych, a mianowicie stwarza on szansę krajom rozwijającym się na pokonanie tzw. luki rozwojowej.13
Charakterystyka funkcji stabilizacyjnej, legitymizacyjnej i integracyjnej instytucjonalizacji została zaprezentowana w tabeli 1.
Funkcja integracyjna i stabilizacyjna są ściśle ze sobą powiązane. Instytucjonalizacja przyczynia się bowiem do zacieśnienia współpracy i - jednocześnie - pogłębienia współzależności występujących między poszczególnymi aktorami stosunków międzynarodowych. Rozwijające się współzależności są z kolei równoznaczne ze wzrostem bezpieczeństwa (zarówno w wymiarze stricte militarnym, jak i ekonomicznym). Dzięki przedstawionym zaletom instytucjonalizacji wszyscy aktorzy stosunków międzynarodowych są - w mniejszym lub większym stopniu - zainteresowani procesem kształtowania się instytucjonalnej „mapy świata”. Jest to ściśle powiązane z faktem, że żadne współczesne państwo nie jest w stanie zagwarantować sobie pełnego bezpieczeństwa. Nie oznacza to oczywiście, że instytucjonalne powiązania takie bezpieczeństwo zapewniają. Niemniej wykształcona przez aktorów międzynarodowych siatka współzależności sprawia, że pojawiające się problemy stają się
K. Żukrowska, Instytucjonalizacja wzrostu gospodarczego w skali globalnej, w: Rola instytucjonalizacji w kształtowaniu stosunków międzynarodowych, red. K. Żukrowska, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2006, s. 43-44.
12 J. Kukułka, Instytucjonalizacja w stosunkach międzynarodowych, op.cit., s. 312-313; J. Kukułka, Teoria stosunków międzynarodowych, op.cit., s. 211.
13 Żukrowska, Instytucjonalizacja wzrostu..., op.cit.