Scan23

100 Rozdział 4

Wraz ze stowarzyszeniem Polski z Unią Europejską rozpoczął się proces stopniowego dostosowywania prawa polskiego do prawa wspólnotowego. Dla sprawnego funkcjonowania wspólnego rynku podstawowe znaczenie ma harmonizacja prawa krajów członkowskich. Zgodnie z art. 68 Układu Europejskiego Polska powinna podjąć wszelkie starania w celu zapewnienia zgodności jej przyszłego ustawodawstwa z ustawodawstwem Wspólnoty. Artykuł 69 Układu stanowi, iż dostosowywanie przepisów powinno objąć również ochronę pracownika w miejscu pracy⁹.

Podstawą do stanowienia prawa w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w Unii Europejskiej jest art. 118 A oraz art. 100 A Traktatu Rzymskiego. Dyrektywy wydane na podstawie artykułu 100 A Traktatu są to dyrektywy w sprawie nowego podejścia do harmonizacji technicznej oraz normalizacji. Dyrektywy te (zwane dyrektywami „nowego podejścia”) określają wymagania w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska, niezbędne dla zapewnienia funkcjonowania jednolitego rynku wewnętrznego. Oznacza to, że państwa członkowskie są związane tymi normami i nie mogą od nich odstępować, w szczególności nie mogą ustanawiać wymagań wyższych.

Natomiast dyrektywy wydane na podstawie artykułu 118 A Traktatu dotyczą szczególnie bezpieczeństwa oraz ochrony zdrowia i mają charakter norm minimalnych, tzn. nie naruszają bardziej korzystnych regulacji krajowych. Charakter minimalny norm nie świadczy jednak o ich niskim poziomie. Są to normy uważane za wystarczające i niezbędne dla zapewnienia ochrony pracowników w miejscu pracy. Niezmiernie ważny jest fakt, że w prawie wspólnotowym bezpieczeństwo pracy i ochronę zdrowia pracowników postrzega się nie tylko jako indywidualny interes pracownika, lecz jako interes społeczny, polegający na dążeniu do powszechnego polepszenia warunków środowiska pracy.

Podstawowym aktem z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy jest Dyrektywa 89/391/EWG w sprawie wprowadzenia środków w celu zwiększania bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy, zwana „dyrektywą ramową”. Dyrektywa ta zawiera ogólne zasady zapobiegania ryzyku zawodowemu, bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, eliminacji czynników wypadkowych i ryzyka, infor-mowania, konsultacji, współuczestnictwa pracowników i ich przedstawicieli w działaniach na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy, jak również ogólne wskazania dotyczące wdrażania tych zasad. Omawiana dyrektywa, podobnie jak prawo polskie, czyni pracodawcę odpowiedzialnym za zapewnienie pracownikom

K Ailu/tw.l O/i /c|uiVTi, W li < / yi f.l-1. / )<i\linou‘<inlii ilo iryinnyinr iri/iiiliin/niryi/i u< uikir\ic b< phi tnhlWił I lllffliiiy lihi, )<, | w I hi/iiyLi \/ui/n ii,i I uiinuliikiik, W u iw t ,'IMI I •, Ml bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Odpowiedzialności tej nie zmniejsz.i / umd nianie przez pracodawcę kompetentnych służb lub osób realizujących /.uImiu

w dziedzinie BHP. Do zapewnienia takich służb (ochrony i zapobiegalii.i). ......

dających odpowiednie kwalifikacje, pracodawca jest zobowiązany poM.nnmi niami art. 7 Dyrektywy. Do ważniejszych obowiązków pracodawcy, wynikał |* p h z dyrektywy ramowej, mających na celu zapewnienie bezpieczeństw;i i ihIh"H) zdrowia pracownikom, należy:

•    dokonywanie oceny ryzyka zawodowego oraz zapobieganie temu ryzyl u

•    informowanie pracowników na temat zagrożeń bezpieczeństwa i zdnm imi-i niezbędnych środków zapobiegających skutkom tych zagrożeń;

•    konsultowanie z pracownikami i/lub ich przedstawicielami wszelkii li d ¹ d u związanych z zapewnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków jh i

•    zapewnienie każdemu pracownikowi odbycia szkolenia w dzieci/im- I" i ¹ czeństwa i ochrony zdrowia;

•    zapewnienie pracownikom badań lekarskich odpowiednich do /■•(•im# z jakimi stykają się podczas pracy;

•    zapewnienie środków do udzielania pierwszej pomocy, gaszeni.i p"> m* ewakuacji pracowników oraz zapobiegania skutkom innych nagły< li / u * ***» związanych z działalnością pracodawcy¹⁰.

Dyrektywa nakłada również na każdego pracownika odpowiedzi.ili.....

sne bezpieczeństwo i zdrowie oraz innych osób, na które wpływ m.iją dni mbl

pracownika. Dyrektywa ta traktuje pracownika jako współpartner.i | u......I-i

w kształtowaniu warunków pracy.

I Jzupełnieniem dyrektywy ramowej jest Dyrektywa 91/383/EWC i 11 / • 11 •.....i

środki wpływające na poprawę sytuacji w dziedzinie bezpieczeństwa I /dilW

w pracy pracowników pozostających w stosunku pracy opartym na i...... b

czas określony lub w tymczasowym stosunku pracy. Celem tej dyni hwą i =l zapewnienie pracownikom zatrudnionym na czas określony lub wyiia)iiniw*tlty|| pracodawcom przez agencje pracy tymczasowej takich samych warunki m I" - pi* i /i listwa i higieny pracy, jak innym pracownikom zatrudnionym na p"d <i i umowy o pracę na czas nieokreślony.

Na podstawie dyrektywy ramowej zostało wydanych 14 dyrektyw m |»»Mł wych. Ponadto wydane zostały inne dyrektywy z zakresu bezpicczrir.m > i lii| bn pracy, z których większość dotyczy ochrony pracowników przed '..d "dli , czynnikami chemicznymi, fizycznymi i biologicznymi.