2091575686

112

AGNIESZKA DMOWSKA

ukonstytuowania się Sejmu Ustawodawczego, przybrał nazwę Klubu Sprawozdawców Parlamentarnych¹. Loża prasowa przy Radzie Miejskiej przetrwała do września 1939 r.

Z racji zachodzących w niej przemian politycznych Warszawa wzbudzała największe zainteresowanie. Większość dziennikarzy, obsługujących zarówno prasę warszawską, jak i ogólnokrajową, skupiała się w istniejącym wtedy Klubie Sprawozdawców Politycznych, którego prezesem był Adam Nowicki. Klub ów w 1919 r. zmienił nazwę na Klub Sprawozdawców Parlamentarnych (KSP) z siedzibą w gmachu ukonstytuowanego Sejmu Ustawodawczego. Dziennikarze ci stanowili grupę wyróżniającą się spośród reszty środowiska dziennikarskiego - przyczyną tego było zarówno przebywanie w kręgach osób związanych z ówczesnymi władzami i co za tym idzie lepszy dostęp do informacji, jak i swoista wyłączność na przekazywanie doniesień ze świata władzy i polityki, dająca możliwość niemałego wpływu na opinię publiczną. Niebagatelną rolę odgrywały też osobiste kompetencje zawodowe i dziennikarskie doświadczenie członków obu klubów.

W Klubie Sprawozdawców Politycznych, który w odróżnieniu od Klubu Sprawozdawców Parlamentarnych, nie był organizacją sformalizowaną i opartą na statucie ze ścisłymi warunkami przystąpienia, najbardziej inspirującą rolę odgrywali dwaj byli dziennikarze galicyjscy: Władysław Bazylewski, wieloletni sprawozdawca parlamentarny „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w Wiedniu, oraz Roman Pilarz z Krakowa, były współredaktor „Nowej Reformy” i jeden z organizatorów krakowskiego syndykatu dziennikarzy, odtąd sprawozdawca parlamentarny „Kuriera Porannego”². Ci dwaj dziennikarze stali się także animatorami powołania Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich (SDW), którego statut opracowano wzorując się na statucie Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich. W grupie inicjatywnej znaleźli się także tacy publicyści i felietoniści, jak Witold Noskowski, jeden z twórców „Zielonego Balonika” i wieloletni współredaktor „Czasu”, Władysław Rabski, były dziennikarz wielkopolski, krytyk teatralny i felietonista „Kuriera Warszawskiego”, Kazimierz Ehrenberg, były współpracownik krakowskiego „Czasu” i „Głosu Narodu”, który po powrocie z Rosji pracował w „Kurierze Porannym”, czy Zygmunt Sachnowski, z wykształcenia grafik, zatrudniony w tym czasie również w „Kurierze Porannym”.

Powstanie Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich - organizacji o charakterze zawodowym - związane było z występującą już wcześniej, ale zahamowaną przez burzliwy i niesprzyjający tego rodzaju inicjatywom okres wojny, tendencją do tworzenia stowarzyszeń dziennikarskich. Polskie stowarzyszenia dziennikarskie, podobnie jak europejskie, przeszły ewolucję od zrzeszeń opartych na związkach przyjaźni i towarzyskich, poprzez związki samopomocowe do ekskluzywnych syndykatów, zamkniętych tak dla wydawców, jak i dla ludzi przypadkowych, broniących praw zawodowych swych członków. Obok narastającego konfliktu interesów pomiędzy wydawcami a dziennikarzami, na konsolidację środowiska dziennikarskiego w formie ruchu zawodowego wpłynęły także trudności wynikające z codziennego bytowania w powojennej Polsce i galopująca inflacja³.

Jednoczenie środowiska dziennikarskiego odbywało się także na innej płaszczyźnie. Obok syndykatów odrębną grupę tworzyły organizacje powstające w wyniku coraz bardziej

1

   W. Zuchniewicz, Ruch dziennikarski. Pierwsze próby współdziałania, W: „Prasa Polska” 1983, nr 1.

2

   Idem, Syndykat Dziennikarzy Warszawskich - główny inspirator poczynań organizacyjnych, „Prasa Polska” 1983, nr 2.

3

   J. Nowakowski, Z dziejów Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. Organizacja i początki SDW, W: „Roczniki Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1968, z. 2.