2091575684

AGNIESZKA DMOWSKA

Studia Medioznawcze 1(2)2001 ISSN 1641-0920

KLUB SPRAWOZDAWCÓW PARLAMENTARNYCH

PRZY SEJMIE RP 1919-1939:

POWSTANIE, ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA, CZŁONKOWIE

Kiedy pod koniec I wojny światowej zaczęły kształtować się szanse na odzyskanie przez Polskę niepodległości, środowisko dziennikarskie na terenach polskich będących wówczas jeszcze pod zaborami było słabo zintegrowane. Poza powstałym w 1912 r. Syndykatem Dziennikarzy Krakowskich, (SDK) działającym jednak na dość ograniczonym terenie Galicji, nie miało żadnej organizacji, która mogłaby skutecznie chronić interesy tej licznej grupy zawodowej¹. Działający w Krakowie SDK trudno jednakże zaliczyć do organizacji rozumianych jako ściśle zawodowe, ponieważ skupiał również wydawców². U zarania II Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie istniały dwie stare organizacje: Warszawska Kasa Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy (Kasa Literacka) oraz Towarzystwo Literatów i Dziennikarzy, ale obydwie nie przejawiały w tym okresie żywszej działalności.

W 1916 r., po wydaniu Aktu 5 listopada, w Warszawie utworzono pierwszą polską Radę Miejską, będącą wówczas trybuną polityczną społeczeństwa polskiego, która wyłoniła Zarząd Miejski (magistrat). Dysponował on Wydziałem Prasowym, działającym pod kierownictwem S. Jarkowskiego, z wykształcenia historyka, doświadczonego dziennikarza, byłego współpracownika „Kuriera Warszawskiego”, „Kuriera Poznańskiego”, „Słowa Polskiego” i „Świata” oraz członka Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy. Z jego inicjatywy utworzono przy magistracie lożę prasową, która stała się czynnikiem integrującym dość liczne środowisko dziennikarzy warszawskich, wśród których było wielu przybyszów z Galicji i Wielkopolski³, grupując dziennikarzy zajmujących się problematyką polityczną i samorządową⁴. Wkrótce grupa ta uległa podziałowi: przy Zarządzie Miejskim pozostała nadal loża prasowa skupiająca dziennikarzy piszących o problematyce samorządowej, natomiast przy Radzie Stanu zorganizowano Klub Sprawozdawców Politycznych, który w roku 1919, z chwilą

1

   R. Pilarz, Dzieje Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich. Pierwszych lat siedem. W: XXV-lecie Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich, Kraków 1937.

2

   W oparciu o statut SDK, z inspiracji J. T. Wiewiórskiego, współredaktora „DziennikaPoznańskiego” powstał pod koniec 1919 r. Syndykat Dziennikarzy Wielkopolskich, W. Zuchniewicz, Syndykaty dziennikarskie w Polsce zachodniej i północnej, „Prasa Polska” 1983, nr 4.

3

M. Krzepkowski, 50-lecie organizacji zawodowej dziennikarzy, „Prasa Polska” 1969, nr 2.

4

J. Nowakowski, Sześćdziesiąt lat bez mała w zawodzie dziennikarskim. W: Moja droga do dziennikarstwa. Wspomnienia dziennikarzy polskich z okresu międzywojennego 1918-1939, Warszawa 1974.