Oprócz płaszczyzn mogą być frezowane powierzchnie kształtowe. Wówczas kąt między osią frezu a stycznymi do krzywej będącej linią przecięcia powierzchni obrobionej z płaszczyzną przechodzącą przez oś frezu i prostopadłą do kierunku ruchu posuwowego jest różny dla poszczególnych punktów tej krzywej.
Kierunek ruchu posuwowego może być zgodny z kierunkiem ruchu ostrza narzędzia (frezowanie współbieżne) lub przeciwny do kierunku ruchu ostrza (frezowanie przeciwbieżne).
4.1.1. Budowa i geometria ostrza frezów
Ze względu na budowę rozróżnia się frezy:
• jednolite (ze stali szybkotnącej lub z węglików spiekanych),
• łączone w sposób trwały (np. część robocza ze stali szybkotnącej zgrzewana z chwytem ze stali konstrukcyjnej),
• składane (płytki z węglików spiekanych mocowane mechanicznie w korpusie frezu).
Stosowanie frezów o ostrzach z węglików spiekanych umożliwia istotne zwiększenie prędkości skrawania (a tym samym wydajności) w porównaniu z frezami ze stali szybkotnącej. Ponadto frezy jednolite z węglików spiekanych charakteryzuje znacznie większa sztywność w porównaniu ze stalowymi, co zapewnia większą precyzję obróbki. Wzrost prędkości skrawania można uzyskać poprzez pokrywanie części roboczej frezów, zarówno z węglików spiekanych jak i ze stali szybkotnącej, twardymi powłokami wierzchnimi (np. TiAIN).
W zależności od budowy rozróżnia się frezy: walcowe, walcowo-czołowe, czołowe, kątowe, tarczowe, piłkowe, kształtowe, ślimakowe (frezy ślimakowe stosowane są do obróbki uzębień i omówione będą w ćwiczeniu 9). Przykłady zastosowania różnych frezów pokazano na rys. 4.2.
Różne kształty ostrzy frezów przedstawiono na rys. 4.3. Najprostszy kształt ma ostrze jednościnowe. Ostrze dwuścinowc charakteryzuje większa wytrzymałość w porównaniu z jednościnowym, a najkorzystniejszy kształt pod względem wytrzymałości mają ostrza z grzbietem krzywoliniowym. Ostrzenie frezów z ostrzami ścinowymi dokonywane jest poprzez szlifowanie powierzchni przyłożenia. Żądaną wartość kąta przyłożenia można uzyskać poprzez przemieszczenie krawędzi skrawającej względem osi frezu o odcinek wynikający z odpowiednich zależności geometrycznych lub skręcenie osi ściernicy o dany kąt.
Powierzchnia przyłożenia ostrzy zataczanych ukształtowana jest według spirali Archimedesa. Frezy z ostrzami zataczanymi stosowane są najczęściej do
50