2212788035

Studia i Refleksje 15

w imieniu młodzieży, i nie tylko młodzieży, z propozycjami i wnioskami w sprawach aktualnej sytuacji w kraju, jako wypracowywanie - w oparciu o generalną linię partii - własnego programu i własnych dróg jego urzeczywistniania, bez uproszczonego „przenoszenia do młodzieży" dyrektyw i uchwał, jako nienaruszalnej zasady samorządności wewnętrznego życia Związku".

Na tym gruncie me może dziwić stanowisko Związku, iż będzie wyrażał sprzeciw, nie godził się na jakiekolwiek próby administracyjnego ingerowania instancji i organizacji partyjnych w sprawy ZMS i ograniczania samodzielności Związku

Te deklaracje ideowopolityczne sformułowane u narodzin ZMS, mówiące o tym. że ideowe kierownictwo partii wobec Związku trzeba rozumieć przede wszystkim jako udział członków partii w działalności ZMS zostało powtórzone w nieco złagodzonej postaci w deklaracji przyjętej na Zjeździe Konstytucyjnym w kwietniu 1957 r. Podtrzymano tezę o prawie ZMS do kształtowania polityki partii, formułując to w sposób następujący „Gdy ZMS będzie współdziałał w wypracowywaniu linii budownictwa socjalistycznego, będą mogli wyrastać w jego szeregach bezkompromisowi budowniczowie socjalizmu, a wśród nich wielu przyszłych członków partii".

Te enuncjacje wywoływały zaniepokojenie i obawy w kierownictwie PZPR co do charakteru organizacji i kierunku jej działania i rozwoju Czy słusznie⁹ Pamiętajmy, że działo się to wszystko w czasie ogromnego ożywienia życia społecznego, radykalizacji nastrojów, potępiania i rugowania stalinowskich deformacji, ale także podważania samej idei i koncepcji budownictwa socjalizmu, negowania roli partii marksistowskiej w życiu społecznym, w kierowaniu procesami gospodarczymi, całokształtem życia społecznego. Obawiano się niekontrolowanego rozwoju sytuacji, pojawienia się ekscesów i zamieszek, z których mogliby skorzystać zwolennicy „drugiego etapu", przeciwnicy socjalizmu. Wprawdzie wiosną 1957 roku, po wyborach parlamentarnych, w których wyrażono powszechne poparcie społeczne dla Gomułki i jego popażdziermkowej linii politycznej, sytuacja stabilizowała się, emocje i namiętności opadały, ale w środowiskach młodzieży, przede wszystkim wśród studentów, daleko było do wyciszenia i spokoju Dowiodły tego późniejsze wydarzenia wokół decyzji o likwidacji „Po prostu".

Obawy kierownictwa PZPR odnoszące się do ZMS dotyczyły przede wszystkim charakteru i programu organizacji. Kierownictwo partii domagało się, aby ZMS określił się jednoznacznie jako związek młodzieży typu socjalistycznego, uznający w całej rozciągłości kierowniczą rolę partii w