2212788304

trzech rodzajów związków wyrazowych, tj.: 1. frazeolog izmów, 2. kolokacji¹ (jako związków wyrazowych o znacznej łączliwości elementów) i 3. wolnych związków wyrazowych. Problemowi badań nad frazeologizmem i kolokacjami poświęcone były zarówno monografie (np. B. Kpg 1993), jak też liczne artykuły w periodykach językoznawczych i dydaktycznych (np. J. Bahns 1993, L.M. Barrios 1997, E. Donalies 1994, A. L. Kjaer 1992, A. Lehr 1993).

W językoznawstwie polskim termin idiom został użyty po raz pierwszy w XIX wieku w Słowniku Wileńskim (1861) oraz w Słowniku języka polskiego, zwanym warszawskim (1920-1927) współautorstwa J. Karłowicza, A. Kryńskiego i W. Niedźwiedzkiego. Obszerne monografie dotyczące polskiej frazeologii ukazywały się w latach 70- i 80-tych ubiegłego wieku. Niekwestionowane zasługi dla rozwoju współczesnej polskiej frazeologii należy przypisać takim językoznawcom, jak: S. Bąba (np. 2003, 1986, 1982, 1979, 1976), S. Skorupka (1973, 1960, 1958, 1950), A. M. Lewicki (1988, 1982, 1976), D. Buttler (np. 1981, 1974, 1960), A. Pajdzińska (1993). S. Bąba jest autorem słowników frazeologicznych języka polskiego, ponadto twórcą terminów: stabilności, innowacji i parafrazy związku frazeologicznego w kontekście poprawności jego stosowania. S. Skorupka prowadził badania w zakresie struktury, składni i stylistyki frazeologizmu. A. M. Lewicki zajmował się frazeologią syntaktyczną, stałością i zmiennością związków frazeologicznych oraz frazeologizmem w leksykografii. Przedmiotem badań D. Buttler były takie zagadnienia, jak: derywacja frazeologiczna, rodzaje błędów frazeologicznych, frazeologia jako element dowcipu językowego i jej powiązania z językiem potocznym. Natomiast A. Pajdzińska zgłębiła i poddała wnikliwej analizie problem frazeologizmu jako narzędzia w poezji.

Współcześnie aspekt frazeologiczny widoczny jest w licznych artykułach i opracowaniach naukowych, w których autorzy przedstawiają różnorodność koncepcji, a co za tym idzie, wnoszą wkład w dalszy rozwój frazeologii jako samodzielnej dyscypliny językoznawczej.

11

1

Pojęcie kolokacji (łac. collocatio - otoczenie) jest podstawą tzw. teorii kolokacji, opracowanej przez brytyjskiego lingwistę J R. Firtha w Modes of Meaning. “Papers in Linguistics" 1957, str. 190-215. Współczesna definicja kolokacji wg B. Kipig (por. 1995: 76) to: "powtarzające się, półstałe lub stałe, przede wszystkim jednak uzualne połączenia wyrazowe, które występują w pewnym ściśle określonym zakresie komunikacyjnym, a składają się z dwóch lub więcej elementów, zestawionych są ze sobą w sposób hierarchiczny. Te reprezentujące różne części mowy elementy kolokacji mogą być w pewnych granicach wymieniane na inne" (tłum. własne).