2251772458

wadzona jest w Danii z pozytywnymi wynikami dzięki temu, że grunty podlegają specjalnemu oszacowaniu z uwzględnieniem możliwości ich wykorzystania i podatki wymierzane są na podstawie takiego szacunku. Pobudza to właścicieli do jak najbardziej intensywnego użytkowania gruntów. Niewykorzystanie bowiem gruntów według naturalnego ich rozwoju w nadziei, że przyniosą cne w przyszłości większe zyski, okazuje się zawodną spekulacją, ponieważ podatki należy płacić również za niewykorzystane istniejące możliwości.

Przebudowę miast reguluje ustawa o usuwaniu ruder z r. 1939, upoważniająca władze lokalne do uzdrowienia zaniedbanych dzielnic drogą rozbiórki zniszczonych niehigienicznych budynków. Zapoczątkowana na tej podstawie w r. 1940 akcja uporządkowania niektórych, najbardziej zaniedbanych dzielnic pod Kopenhagą, zbliża się już do końca.

Ustawodawstwo dotyczące budownictwa posiada duże znaczenie dla urbanistyki, ponieważ pozwala władzom lokalnym ustanawiać normy zabudowy. Wśród tych przepisów sprawozdawca na pierwszym miejscu stawia ustawę „Co-penhagen Building Act” z r. 1939.

Na szczególną uwagę zasługuje ustawa o drogach z r. 1957, która umożliwia wprowadzenie zakazu zabudowy taśmowej wzdłuż istniejących dróg, jak również ogranicza możliwość zakładania wlotów nowych dróg na arterie istniejące. Ustawa ta, jak się spodziewają urbaniści duńscy, będzie miała doniosłe znaczenie dla utrzymania charakteru obecnie istniejących dróg, a także dla planowania sieci drogowej w gminach podmiejskich.

W r. 1957 zakończono opracowanie perspektywicznego planu generalnego Kopenhagi.

W końcowej części sprawozdania referent omawia rolę geodetów w urbanistyce. W mniejszych miastach geodeci są często jedynymi ekspertami w sprawach planowania i cieszą się dobrą opinią. W większych miastach, zatrudniających duże zespoły inżynierów różnych specjalności, udział geodetów w planowaniu jest nieznaczny. Zawsze jednak geodeci odgrywają dużą rolę jako autorzy map i planów niezbędnych do planowania i realizacji projektów urbanistycznych.

Warto jeszcze przytoczyć opinię referenta o roli gmin miejskich w urbanistyce. Podkreśla on, że w dziedzinie administracji planowanie urbanistyczne jest charakterystyczną cechą wielkiego znaczenia gmin miejskich. Jest to, zdaniem referenta, wynik niezależności gminy miejskiej i jej znaczenia w społeczeństwie duńskim, co uważa on za najwybitniejszy fakt demokratyzacji życia społecznego.

Z referatu sprawozdawcy fińskiego Yrjó Nisslnena wynika, że potrzeby planowania urbanistycznego w Finlandii są duże. Referent stwierdza, że jakkolwiek już od 25 lat prowadzona jest akcja planowania osiedli, to jednak ogólny rozwój inwestycji wyprzedza planowanie.

Według statystyki władz geodezyjnych około 800 osiedli wymaga regulacji z punktu widzenia zabudowy i użytkowania gruntów.

Główne trudności w rozwoju prac urbanistycznych polegają na braku kadr. W -związku z tym od r. 1952 urzędy geodezyjne obarczone zostały również pracami urbanistycznymi. W okresie tym urzędy ge^ezyjne podjęły opracowanie planów zabudowania 63 osiedli o ogólnej powierzchni 290 km², z czego zakończono iuż 23 plany.

Przeciętny obszar jednego planu zabudowania określa się w Finlandii na około 600 ha. W praktyce jednak podjęte opracowania planów zabudowania prowadza ze względu na powiązania komunikacyjne i gospodarcze do powiększania obszarów planowania i wykazują konieczność sporządzania planów regionalnych jako podstawy do planowania miejscowego.

Prace geodezyjne są zmechanizowane, stosuje się opracowania fotogrametryczne. W latach 1953—1957 wykonano pomiary geodezyjne 118 osiedli o obszarze 690 km².

Studia do prac planowania przestrzennego obejmują w Finlandii przede wszystkim zagadnienia użytkowania gruntów, zaopatrzenia w wodę i zabudowy.

Koszty opracowania planów zabudowania w pnaiktyce pokrywane są obecnie ze środków państwowych. Projekt nowego prawa budowlanego przewiduje również udział gmin w kosztach sporządzania planów.

Ir. R. J. Ricnks w sprawozdaniu Holandii zwrócił uwagę na szybki rozwój uprzemysłowienia i urbanizacji w ostatnim okresie, spowodowany koniecznością odbudowy zniszczeń wojennych oraz zaspokojenie potrzeb społeczeństwa w związku z dużym przyrostem ludności kraju. Rozwój uprzemysłowienia i urbanizacji obserwuje się przede wszystkim w części zachodniej kraju, gdzie powstał pierś

cień szeregu aglomeracji miejskich znanych pod nazwą „Randstad Holland” (Rotterdam, Haga, Lejda, Haanem. Amsterdam, Amersfoort, Utrecht). Obszar ten zamieszkuje około 4 000 000 ludności, przy gęstości zaludnienia 2390 mieszkańców na 1 km². Jest to ogniwo zamykające okręgi intensywnego zaludnienia, występujące wzdłuż Renu (na przykład Zagłębie Ruhry) i kończące się regionem portowym Rotterdamu.

Rozwój aglomeracji miejskich „Randstad Holland” pochłania duże obszary terenów rolnych i wypoczynkowych. W celu wyrównania tych strat przeprowadza się osuszanie i zagospodarowanie nowych obszarów jeziora Ijssel (Zuider Zee) oraz przy wybrzeżach Fryzji i Groningen (por. sprawozdanie mgr inż. A. Czechowicza „Holandia ma też swcue ziemie odzyskane”). Możliwości te są jednak ograniczone i dlatego naczelnym zadaniem krajowego planowania przestrzennego w Holandii jest rozsądne i racjonalne wykorzystanie rezerw terenowych. Założenia władz centralnych ustalają wytyczne kierunkowe dla planów rozwoju miast.

Studia do planów rozwoju obszarów obejmują całokształt zagadnień przestrzennych i w końcu możliwości finansowe realizacji. Sposób sporządzania i realizacji planów w Holandii można uznać za wzorowy i godny naśladowania, jak to szczegółowo przedstawił w cytowanym już sprawozdaniu mgr inż. A. Czechowicz na przykładach zagospodarowania terenów osuszonych.

Zadania geodetów holenderskich w planowaniu przestrzennym polegają przede wszystkim na sporządzaniu map topograficznych dl3 projektów i na wykonywaniu pomiarów realizacyjnych. Mapy dla planowania przestrzennego sporządzane są w różnych skalach zależnie od etapu planowania, od 1 : 50 000 do 1 : 1000.

Sprawozdanie Stowarzyszenia Geodetów z Niemiec Zachodnich złożone przez dr Róhrs z Bremy zreferował dr inż. W. Bonczek z Essen. W dalszym ciągu głównym zadaniem urbanistycznym w NRF jest odbudowa zniszczonych miast. Prace te opierają się na przepisach budowlanych, wydawanych przez poszczególne kraje. Uporządkowanie tych przepisów w formie jednolitego prawa budowlanego jest aktualnym zadaniem służby budowlanej i geodezyjnej i weszło do programu prac bieżących sesji Izby Ustawodawczej.

Geodeci niemieccy oczekują w nowym prawie budowlanym uregulowania zagadnień polityki i gospodarki terenowej, szacowania gruntów i obrotu ziemią, regulacji stosunków własnościowych oraz innych problemów urbanistycznych.

W współczesnej literaturze urbanistycznej największą przydatność dla geodetów mają prace W. Bonczka i H. Wan-dersleba.

Delegacja Stanów Zjednoczonych AP przedłożyła sprawozdanie zreferowane przez C. Francis Solomona jr. Był to referat o przebudowie miast w latach 1953—1957, opracowany przez Hunter Mossa z Amerykańskiego Instytutu Szacowania Nieruchomości. Autor zwrócił uwagę na szybki przyrost ludności Stanów Zjednoczonych. Przewiduje się, że w roku 1980 Stany Zjednoczone będą liczyć około 250 milionów mierzkańców w stosunku do obecnego zaludnienia 170 milionów (przyrost o 27®/* w r. 1970 i o 40®/o w r. 1980). Przyrost ten obserwuje się przede wszystkim w części po-• łudniowej kraju oraz w najstarszych okręgach miejskich, takich, jak Nowy Jork, Waszyngton, Boston i Filadelfia. Wiąże się z tym pogarszanie się warunków mieszkaniowych w miastach, narastające z powodu stopniowego zniszczenia budynków i likwidacji terenów zieleni, wzrostu ruchu samochodowego, podwyżki podatków miejskich, ucieczki na przedmieścia itd.

W tych warunkach potrzeba przebudowy miast staje się zagadnieniem nie tylko miejscowym, ale i zadaniem narodowym. Rząd centralny dał temu wyraz, wydając w r. 1954 tak zwane prawo o zamieszkaniu, które zapewnia miastom pomoc finansową i techniczną przy konserwacji i odnowieniu miast. W akcji tej najtrudniejszym problemem geodezyjnym, zdaniem referenta, jest szacowanie gruntów z uwzględnieniem projektowanego sposobu użytkowania.

Pierwsze pozytywne wyniki realizacji wymienionej ustawy w wielkich miastach można obserwować w Baltimore. Referent przewiduje, że ustawa ta zapoczątkowała ruch mający na celu odwrócenie procesów prowadzących miasta amerykańskie po równi pochyłej do upadku i w ciągu naj-bliższych_ 10 lat_odegra zasadmczą jrolę._

Jak wynika z powyższego omówienia sprawozdań narodowych, delegacja każdego kraju zwróciła uwagę na swoje

311