2251774193

STEFAN RYGIEL: ORGANIZACJA NACZELNYCH WŁADZ

BIBLJOTECZNYCH.

Zagadnienie należytej organizacji naczelnych władz bibljo-tecznych w naszem państwie, palące oddawna, stało się od roku przedmiotem publicznej dyskusji: w obradach Sekcji Bibliotecznej Ii-go Zjazdu Bibljofilów Polskich w Warszawie w r. 1926 i na tegorocznym Zjeździe Delegatów Kół Związku Bibljotekarzy Polskich. Jako ogniskujące najważniejsze problemy organizacyjne, zasługuje ono istotnie na wielostronne oświetlenie, czemu zamierza się przysłużyć redakcja Przeglądu, udzielając miejsca zwolennikom rozmaitych form ujęcia w ramy jednolitej — a w rodzimych naszych potrzebach znajdującej swe uzasadnienie — organizacji naczelnych władz bibljotecznych.

I.

Obecny stan opiera się pod względem prawnym na dekrecie Rady Regencyjnej z 3 stycznia 1918 r. o tymczasowej organizacji władz naczelnych, który w art. 26 ustalił, że «opieka nad bibljotekami publicznemi, czytelniami* należy do Ministra. W. R. i O. P. Organem tej opieki Ministra stał się Wydział Bi-bljotek Państwowych w Departamencie Nauki i Szkół Wyższych, istniejący od 15 sierpnia 1919 r., zamieniony 1 kwietnia 1921 r. na Oddział Bibljotek Państwowych przy Wydziale Nauki tegoż Departamentu, wreszcie przywrócony jako Wydział Bibljotek od 1 sierpnia 1925 r. Mimo takiego faktycznego stanu oficjalny statut organizacyjny Ministerstwa W. R. i O. P. z 26 czerwca 1924 r. {Monitor Polski Nr. 153 i zmiana § 25-go tamże Nr. 141 z r. 1925) nie uwzględnia nawet istnienia w państwie polskiem bibljotek i spraw bibljotecznych; samo więc tylko obserwowanie dotychczasowej praktyki Wydziału Bibljotek nie pozwala na ścisłe oddanie zakresu jego kompetencyj i na zobrazowanie jego działalności.

Od początku swego istnienia Wydział Bibljotek sprawował opiekę i kontrolę nad bibljotekami państwowemi, należącemi do resortu Ministerstwa W. R. i O. P., oraz nad bibljotekami nie-państwowemi, korzystającemi z jego zasiłków. W stosunku do