2251774261

ORGANIZACJA NACZELNYCH WŁADZ BIBLJOTECZNYCH 15

Centrali winni podlegać wojewódzcy inspektorzy bibljo-teczni, sprawujący nadzór nad mniejszemi bibljotekami państwo-wemi i wszystkiemi niepaństwowemi, w szczególności zaś subsy-djowanemi, oraz nad przyszłemi komunalnemi bibljotekami swego terenu. Stanowiska te i funkcje odpowiadałyby stanowiskom konserwatorów wojewódzkich, z tą jednak różnicą, że inspektorzy nie byliby, jak ci ostatni, urzędnikami województw, lecz zależni bezpośrednio i wyłącznie od Generalnej Dyrekcji Bibljotek.

Przy małej liczebności mniejszych bibljotek prowincjonalnych oraz wobec konieczności wyłączenia z pod kompetencji inspektorów wojewódzkich największych bibljotek, pełnienie tych funkcyj możnaby narazie powierzyć dyrektorom państwowych bibljotek prowincjonalnych, tworząc przy nich biura wojewódzkich inspektorów bibljotecznych. Na początek każdemu inspektorowi bibljotecznemu możnaby przydzielić pewną grupę województw, w zależności np. od terenu, jaki dana bibljoteka państwowa obejmuje jako bibljoteka regjonalna (choćby na zasadzie zakresu kompletowania «egzemplarza bibljotecznego»).

III.

Tego rodzaju «centralistyczne» tendencje nie od dziś znajdują wyraz we wszystkich państwach — bądź to w głosach opinji sfer fachowych, bądź też w obowiązującem prawodawstwie.

Francuska praktyka idzie w tym kierunku wytrwale od lat kilkunastu, wieńcząc swe wysiłki coraz to nowym sukcesem. Łączenie centralnej administracji archiwów i bibljotek w jeden organ — Inspection generale des archives et des bibliotheques, jak to ma miejsce do dziś, poddał m. i. dosadnej krytyce J. Laude już w r. 1904 w Quelques mots sur les bibliotheques franęaises (Le Bibliographe Moderne 1904, str. 157—169), twierdząc, że tak ważne i wielkie instytucje publiczne, jak archiwa i bibljoteki, powinny mieć swe odrębne i autonomiczne dyrekcje, oraz podkreślając również konieczność usunięcia między bibljoteką i bibliotekarzem a fachowym organem ministerialnym jakiejkolwiek władzy pośredniej, co miało np. miejsce w bibljotekach uniwersyteckich. Tegoż roku opracowana i w cytowanem wyżej czasopiśmie (str. 169—176) ogłoszona Proposition de loi relatif a la