2278215556

i konsekwentnie. Uczenie poprzez system nagród i kar. Osoba kalkuluje, jakie zachowania przyniosą jej korzyść a jakie będą nieopłacalne. Znając charakterystykę człowieka psychopatycznego, wiemy, że łagodne, oparte na uczuciach postępowanie jest nieskuteczne.¹

Praca z takimi wychowankami polega na stawianiu przed podopiecznym konkretnych zadań, których konieczność on doskonale rozumie i za których wykonanie otrzymuje konkretne nagrody (wzmocnienia). Najskuteczniejszy jest przy tym system punktowy. W stosunku do tych osób mniej skuteczne są metody oparte na modelowaniu lub rozwiązywaniu problemów. Należy zorganizować jak najbardziej płynny rytm codziennej aktywności wychowanków, poddać ich surowej, autorytarnej dyscyplinie, a równocześnie wszelkie osiągnięcia oceniać bardzo dokładnie i sprawiedliwie.²

Od terapii indywidualnej bardziej skuteczne są różnorodne formy oddziaływań grupowych takie jak terapia pracą, ruchem (np. zajęcia sportowe) czy poprzez społeczność grupową. Należy przy tym zwrócić uwagę na stworzenie takiemu wychowankowi środowiska bogatego w źródła silnej stymulacji (np. biegi na orientację, survival). W oddziaływaniach indywidualnych należy ukierunkowywać taką osobę do wytworzenia potrzeby szczerych, głębokich i empatycznych związków z ludźmi.³

W pracy z wychowankami o osobowościach psychopatycznych pomocne mogą być programy ograniczające agresywność np. oparte o metodę psychodramy. Należy wzbudzić społeczną aktywność wychowanków, a tym samym zwrócić ich uwagę na innych ludzi. Ważne wydaje się też zastosowanie w stosunku do tych osób programów rozwijających bądź pogłębiających zdolności empatyczne, w których można wykorzystać psychogimnastykę rozwijającą biegłość i dokładność komunikacji niewerbalnej oraz ćwiczenia w poznawaniu i wyrażaniu emocji.⁴

W pracy z osobami psychopatycznymi istotna jest także postawa samego wychowawcy. Winien być osobą łączącą w sobie cechy łagodnego i surowego podejścia. Z jednej strony powinna go cechować cierpliwość i wyrozumiałość, z drugiej natomiast musi postępować surowo i autorytatywnie, w przeciwnym razie nie wypracuje sobie u swych podopiecznych autorytetu tak ważnego w tym zawodzie.

4

1

   EYSENCK H. J„ dz. cyt.

2

   POSPISZYL K., Resocjalizacja. Teoretyczne podstawy oraz przykłady programów oddziaływań. Wydawnictwo Akademickie ŻAK. Warszawa 1998,

3

   KONOPCZYŃSKI M., Twórcza resocjalizacja, MEN, Warszawa 1996.

4

   POSPISZYL K., dz. cyt, 1998.