2323412523

UNIWERSYTETY ŚWIATA

SANTIAGO DE COMPOSTELA

Uniwersytet na pielgrzymim szlaku

Europy

ożywić się w XX wieku. W drugiej połowie XX wieku Magnum iter Sancti Jacobi (Wielka droga św. Jakuba) ponownie się zaludniła i w 1965 liczba pielgrzymów osiągnęła 4,5 min, w 1976 roku 6 min (Chelini, Branthomme s. 278).

Pod koniec XX wieku dwukrotnie pielgrzymował do Composteli Jan Paweł II. W czasie swojego pierwszego pobytu, 9 listopada 1982 roku, ogłosił u grobu św. Jakuba słynny Akt europejski, w którym nawołuje do powrotu i pielęgnowania chrześcijańskich korzeni i wielkiego dorobku cywilizacyjnego, jaki rodził się na El Camino dc Santiago. „Cała Europa gromadziła się wokół »wspomnienia« o Jakubie w ciągu tych samych wieków, w których tworzyła się ona jako kontynent jednolity i duchowo zjednoczony. Dlatego też sam Goethe stwierdził, że sumienie Europy narodziło się, pielgrzymując.

Pielgrzymowanie do Santiago było jednym z mocniejszych elementów, które doprowadziły do wzajemnego zrozumienia tak bardzo różniących się między sobą narodów europejskich - ci byli łacinnikami, Niemcami, Celtami, Anglosasami i Słowianami. Pielgrzymowanie powodowało prawdziwe zbliżenie, fizyczne spotkanie się i zjednoczenie pomiędzy tymi ludami, które, na przełomie wieków, dostąpiwszy spotkania z przepowiadaniem głoszonym przez świadków Chrystusa, przyjmowały Ewangelię i równocześnie, można by powiedzieć, wynurzały się jako ludy i narody.

Historia formowania się narodów europejskich zbiega się z historią ich ewangelizacji; aż do chwili, w której granice europejskie pokrywały się z granicami przenikania Ewangelii. Po upływie XX wieków, pomimo wielu krwawych konfliktów i wojen, które przeciwstawiały sobie nawzajem narody Europy, a także pomimo licznych kryzysów duchowych, które naznaczały życie kontynentu - a niekiedy nawet doprowadzały w dzisiejszych czasach do ciężkich wątpliwości co do jej przyszłości - ciągle aktualne wydaje się twierdzenie, iż tożsamość europejska staje się niezrozumiała bez chrześcijaństwa i że właśnie w nim odnajdują się wspólne korzenie, z których dojrzewała cywilizacja starego kon-

Santiago de Compostela to najważniejszy obok Jerozolimy i Rzymu cel pielgrzymek dla chrześcijańskiej Europy. Od 1200 lat pielgrzymowali tu razem Hiszpanie, Portugalczycy, Francuzi i Niemcy, Anglicy i Irlandczycy, Włosi i Polacy, Węgrzy i Skandynawowie, mieszkańcy półwyspu bałkańskiego i Grecy. Cała Europa przemierzała najdłuższy szlak pielgrzymi na kontynencie „El Camino de Santiago”, by dotrzeć do odkrytego w 813 roku w dalekiej hiszpańskiej Galicji grobu apostoła Jakuba Starszego. Od XII wieku, gdy pielgrzymowanie do Jerozolimy (na skutek niedopuszczania chrześcijan przez muzułmanów) stało się niezwykle trudne, szlaki do Composteli przeżywają swój rozkwit. Corocznie na Ruta Jacobea (szlak Jakubowy) ruszało średnio około pół miliona pątników (A. Jackowski s. 159).

Pielgrzymowanie do Composteli, które należy do najlepiej opracowanych peregrynacji europejskich (Peńgnnationes s. 14), po wielkim rozkwicie w XII-XV wieku, nieco osłabło w czasach reformacji i wojen religijnych, rewolucji francuskiej, by ponownie

2004, numer 4