242073426

Oddajmy jeszcze raz głos profesorowi: "Dopóki nie odrodzi się świadomość wspólnotowa, dopóki ulegać będziemy mitowi, że wszelkie problemy społeczne dadzą się rozwiązać mocą indywidualnej przedsiębiorczości czy spontanicznego kształtowania się najlepszego ładu społecznego (autorem tego mitu, który stał się podstawą ideologii neoliberalizmu, jest von Hayek), zmiany nie zajdą". Otóż przeciwstawianie świadomości wspólnotowej indywidualnej przedsiębiorczości nie wydaje mi się właściwe. Nie przypominam sobie, by czynił tak Hayek. Był przeciwnikiem socjalizmu (we wszelkich formach), ale nie świadomości wspólnotowej. Silna świadomość wspólnotowa cechuje społeczeństwo amerykańskie, które jest jednocześnie przedsiębiorcze i zorientowane raczej na interesy konsumentów niż producentów.

Socjologowie twierdzą, że w Polacy mają niski poziom wzajemnego zaufania i niechętnie ze sobą kooperują. To jest problemem, ale nie ma to wiele wspólnego z "neoliberalnym modelem kapitalizmu", lecz wynika raczej z naszej historii. Nie sądzę, aby receptą na tę bolączkę było "więcej państwa". To, jak działa nasze państwo, widać jak w soczewce w Wałbrzychu, gdzie lokalni bonzowie partyjni (z Platformy Obywatelskiej) obsadzali swymi ludźmi urzędy i komunalne spółki, po czym pobierali od nich haracz. Niewątpliwie mieli wysoką świadomość wspólnotową. W naszych warunkach więcej państwa oznaczać zapewne będzie - więcej Wałbrzychów.

Źródło: Gazeta Wyborcza

19