242074261

Rudolf Ochman.

0    SADOWNICTWIE NA SLĄSKU CIESZYŃ

SKIM TO I OWO

I

Za ojca sadownictwa śliskiego uważa się Karola Kotschego, pastora z Ustronia /I789-1856/. autora pierwszego polskiego podręcznika aauki czytania /1833/ oraz "Książeczki o sadach i owocu", wydanej w Brnie 1344 r., który ze swoich podroży po Niemczech, Francji, Austrii i Belgii przynosił na Śląsk Cieszyński nowe odmiany owocow i tu je propagował. Zainteresowania

1    umiejętność pastora Kotschego udzieliły się wielu nauczycielom: slaskim, a po. okólniku ministerialnym z r. 1342, kiedy sadownictwo stało się przedmiotem nauki powtarzającej /do 16 roku życia/, następilo wielkie zainteresowanie tę dziedzinę gospodarki .

W roku 1844 posiadały szkoły slęskie w swych sadach 4877

drzewek, z tego 2130 uszlachetnionych. Najlepsze wyniki na tym

polu osięgnęlj:J.Sztefek w Starym Bielsku /1000 dziczek i 300

uszlachetnionych/, J.Liberda w Cieszynie /480 i 260/. J. Śliwka

w Cieszynie /640 i 540/, J. Liberda w Bystrzycy /520 i 540/^'

A. Wałach w Mistrzowicach /400 i 25/, A. Gawlas w Suchej Górnej,

*

J. Heczko w Koszarzyskach, J. Sikora w Gutach, J. Gabryś w Ly-żbicach i P. T-erlik w Trzhnowicach. O Heczce mowiono, że uczyni! z Koszarzysk wielki ogrod. Śląsk Cieszyński stal się jednym Z' najbardziej nasobnych w drzewa owocowe regionów Monarchii Austro-Węgierskiej. Na urządzanych co pewien czas wystawach rolniczych dorodne okazy owocow, jarzyn i innych płodów nagradzany byj.^ premiami pieniężnymi, medalami i dyplomami. Do najczęściej nagradzanych należeli nauczyciele A.Cichy z Ligotkł

*

Kameralnej, J. Cholewa z Mistrzowie, P. Kozdon z Bogumina i inni. W związku z* upowszechnieniem sadownictwa zorganizowano towarzystwo pasieczników, które wysiało nauczyciela Kaletę z Jasienicy do Jana Dzierżonia na pruskim Śląsku, wielkiego reformatora pszczelarstwa. Znany działacz narodowy i społeczny J. Buchta zr Pogwizdowa każdemu z uczniów, który opuszczał szkole, ofiarował drzewko oworowe. J. Cholewie z Mistrzowie Towarzystwo Rolnicze w Opawie przyzna.no w r. 1869 nagrody 100 florentow za wzorowa szkółką drzewek owocowych, zalozoną na terenie gminy. Komora Cieszyńska ofiarowała nagrody książkowe

pilnym uczniom szkol Puncowa, Pogwizdowa, Wisły, Ustronia, Za-

✓

marsk, Lesznej i Mostow; każda z tych szkol otrzymała jeszcze