244277281

WSTĘP

Wartością chyba najwyższą dla człowieka jest jego potrzeba ochrony własnej indywidualności, prywatności i odrębności w społeczeństwie. Odrębności, która obejmuje fizyczną i psychiczną integralność własnej osobowości, ochronę prywatności, godności i pozycji w społeczeństwie.

Problematyka ochrony dóbr osobistych zyskała w ostatnich kilkunastu latach na znaczeniu. Tłumaczyć to można ogromnym postępem technologicznym, zwłaszcza gwałtownym rozwojem środków masowego komunikowania i stosunkowo łatwej dostępności do ogólnoświatowych zasobów wiedzy i publikacji, poprzez nowoczesne środki masowego przekazu takie jak Internet, prasa, radio i telewizja. Nowe formy publicznego prezentowania w mediach wypowiedzi i opinii mogą powodować częstsze niż dawniej, przypadki naruszania dóbr osobistych człowieka. Medium, które w głównej mierze przyczynia się do takich przypadków jest Internet, którego zdecentralizowany, spontaniczny i anarchistyczny charakter przyczynia się do stwarzania poważnych trudności w ochronie przed niekontrolowanym rozpowszechnianiem stwierdzeń i opinii nieprawdziwych, zniesławiających lub w inny sposób naruszających dobra osobiste.

Dobra osobiste są atrybutem każdej osoby fizycznej, podkreśla je niemajątkowy i niezbywalny charakter nieodłącznie związany z określoną osobą. W prawie nie ma dokładnej definicji pojęcia dobro osobiste, lecz istnieje rozbudowany szereg przepisów dotyczących ochrony tychże dóbr. Głównym strażnikiem dóbr osobistych jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, która stwierdza, że godność ludzka stanowi źródło wolności praw człowieka i obywatela, jest przyrodzona i niezbywalna. Człowiek ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym wraz z wolnością wyrażania swoich poglądów i rozpowszechniania informacji, bez ingerencji cenzury.

Dobra osobiste pozostają pod ochroną prawa cywilnego. Art. 23 Kodeksu cywilnego stanowi, iż dobra osobiste człowieka, a w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Należy podkreślić, że są to tylko przykładowe kategorie dóbr osobistych, które nie są jedynymi chronionymi przez prawo. Zostały one wskazane jako szczególnie charakterystyczne i wyjątkowe, zaś orzecznictwo i doktryna nieustannie powiększają ich zakres.

Specyficzny charakter ochrony tych praw nadaje dzisiejsza rzeczywistość, w której szybko rozwijający się postęp techniczny oraz coraz powszechniejsza teleinformatyzacja, powoduje coraz ściślejsze przenikanie i splatanie się systemów komunikacji społecznej. Rozwój prasy, radia i telewizji a przede wszystkim Internetu spowodował, iż obecna rzeczywistość wykształciła tzw. społeczeństwo informacyjne.

4