244277563

Student poznaje czynniki technologiczno - konstrukcyjne wpływające na sposób przenoszenia obciążeń przez badane złącze.

Ćwiczenie ma także umożliwić identyfikacje mechanizmów zniszczenia (ścinanie nitów, zowalizowanie lub zerwanie łączonych elementów) zachodzących w węźle nitowanym. Dodatkowo możliwa będzie obserwacja kolejności ścinania poszczególnych nitów i rejestracja wartości odpowiednich sił niszczących.

Istotnym celem jest doświadczalna weryfikacja podawanych w literaturze teoretycznych kryteriów zniszczenia połączenia nitowego - student wyznaczy doświadczalnie siłę, przy której nastąpił uszkodzenie i porówna ją z wartością dopuszczalną, obliczoną z zależności teoretycznych.

2. Podstawy teoretyczne

2.1    Charakterystyka procesu nitowania i rodzaje nitów.

Połączenia nitowe są połączeniami pośrednimi, w których łącznikami są nity. Łączenie elementów polega na nałożeniu na siebie brzegów łączonych części (połączenie zakładkowe) lub zetknięcie ich powierzchni czołowych i nałożeniu z jednej lub z dwu stron nakładek (połączenie nakładkowe), wykonaniu przelotowych otworów w łączonych częściach, osadzeniu w tych otworach nitów i ich zamknięciu. Proces zamykania nitów może odbywać za pomocą urządzeń udarowych lub pras naciskowych. Zakuwający element, wyprofilowany w ten sposób, aby spęczanemu walcowemu trzonowi nitu nadać kształt zbliżony do jego łba, nazywa się zakuwnikiem, a plastycznie odkształcony odcinek trzonu nitu - zakuwką. Aby mógł nastąpić proces deformacji, na nity stosowane są materiały o dużej plastyczności takie jak niskowęglowa stal, miedź, aluminium i jego stopy. Zalecane jest stosowanie nitów z takiego samego materiału jak materiał łączonych komponentów -elementy stalowe łączy się nitami stalowymi, aluminiowe i ze stopów aluminium nitami aluminiowymi. Zamykanie nitów może odbywać się na zimno lub na gorąco. Nitowanie na zimno stosuje się dla wszystkich nitów wykonanych z metali niezależnych i nitów stalowych o średnicy mniejszej niż 9 mm. Nity stalowe o większych średnicach zamykane są na gorąco - nity podgrzewa się do temperatura ok. 1300 K.

Aby zapewnić poprawne działanie połączenia należy łączone elementy ścisnąć odpowiednią siłą. Jej wartość zależy od nacisku prasy, dokładności przylegania elementów złącza i długości nitu. Siłę docisku pras dobiera się w ten sposób, żeby jej stosunek do przekroju poprzecznego nitu wynosił:

-    ok. 800MPa przy zamykaniu na gorąco

-    ok. 2400 MPa przy zamykaniu na zimno.

Powierzchnie kontaktu łączonych elementów powinny być gładkie, a długość nitu odpowiednio dobrana do grubości łączonych elementów.

2.2    Rodzaje nitów i ich zastosow a nie

Generalny podział nitów dotyczy kształtu łba - ich nazwy podane w normach wywodzą się od kształtu łbów nitów. Dodatkowo nity ze względu na kształt trzonu dzieli się na pełne, drążone i rurkowe. Dokładne informacje o parametrach geometrycznych i cechach materiałowych można znaleźć w normach:

-    nity pełne z łbem:

a) kulistym — PN-88/M-82952,

4