Autor niniejszego opracowania poczuwa się do wyrażenia wdzięczności wielu Osobom i Instytucjom udzielającym zachęty, wsparcia i pomocy w podjęciu tematu, zbieraniu materiałów oraz ich opracowaniu. Bez nich nie byłoby możliwe pokonanie licznych wątpliwości i utrudnień, na które napotykałem w ciągu kilku lat pracy nad tym zagadnieniem.
Jako wychowanek Akademii Medycznej w Gdańsku, pragnę przede wszystkim podziękować JM Rektorowi mojej Alma Mater, prof. dr hab. Wiesławowi Makarewiczowi oraz przedstawicielom Wydziału Lekarskiego AMG za życzliwe wsparcie zamysłu i cierpliwe oczekiwanie na jego sfinalizowanie. Prof. dr hab. Romanowi Kaliszanowi, Prorektorowi ds. Nauki i pracownikom Wydawnictwa AMG dziękuję za znalezienie miejsca i środków' finansowych na edycję opracowania.
Szczególną wdzięczność i pamięć żywię wobec nieżyjących już moich nauczycieli, Kierowników Kliniki, którzy rozwijali moje zainteresowania medycyną morską i tropikalną oraz medycyną pracy i dbali o warsztat naukowy i zawodowy: Prof. dr hab. Władysława Kiersta i Prof. dr hab. Jana Chmielewskiego; im dedykuję niniejszą pracę.
Dziękuję także wybitnym badaczom, autorytetom w dziedzinie medycyny pracy i medycyny środowiskowej z Instytutu Medycyny Pracy im. J. Nofera w Łodzi i Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, dr n. med. Lechowi Dawydzikowi i prof. dr hab. Kazimierzowi Markowi oraz prof. dr hab. Henrikovi Hansenowi z Univ. of South Jutland w Esbjerg w Danii, za rady udzielane przy wyborze tematu i metodyce pracy.
Dziękuję pracownikom AMG za nieocenioną pomoc techniczną w zbieraniu materiałów, Pani dr Ewie Kotulak oraz dr n.med. Jerzemu Dziewiątkowskiemu za rady i pomoc w wyborze metod statystycznych.
Kolegom z Międzywydziałowego Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej AMG wdzięczny jestem za dyskusje naukowe i inspiracje, których dostarczali mi w codziennej współpracy i podczas prezentacji części przemyśleń zawartych w pracy. Panu mgr inż. Marcinowi Czabańskiemu winien jestem podziękow ania za pomoc w archiwizacji danych i materiałów oraz okiełznaniu kaprysów elektronicznych mediów.
Nie sposób wymienić szeregu innych osób, których życzliwości dośw iadczałem podczas realizacji swojego zamiaru.
Dziękuję zwłaszcza pracownikom instytucji: Sądu Morskiego, Urzędu Morskiego, przedsiębiorstw armatorskich w Polsce, podobnie jak Lloyds Register of Ship-ping i Institute of London Underwriters w Wielkiej Brytanii za udostępnienie niektórych danych, bez których praca ta nie mogłaby w pełni zaistnieć. Wszystkich pominiętych z nazwiska zapewniam, że doceniam poświęcony mi przez nich czas i wsparcie.