2711906137

poszczególnych ugrupowań politycznych, pod warunkiem jednak w pełni obiektywnego ich przeprowadzenia oraz demokratycznej ordynacji wyborczej. W tym jednak przypadku już od samego poczętku wiadomo było, iż nadchodzęce wybory nie spełnię tych warunków.

Przepisy wyborcze pozestawiały bowiem od poczętku wiele do życzenia. 03ta wyborów mogła być w dowolny sposób ustalana przez starostę, co stwarzało możliwość zaskakiwania przeciwników. Zdarzały się nawet wypadki, ze po ogłoszeniu* terminu wyborów w ostatniej chwili, opozycja nie była już w stanie zgłosić własnej listy wyborczej i wtedy osoby znajdujęce się na liście BBWR przechodziły bez głosowania. Poza tym wybory były pośrednie, a ich ostateczny wynik nie zależał od ilości głosujęcych. Przewodni-częcy Komisji Wyborczej był mianowany przez starostę. Brak było wszelkiej kontroli społecznej nad przebiegiem i procedurę wyborów¹^.

Kierownictwo Stronnictwa Ludowego zdawało sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie mu grozi przy takiej formie organizacji wyborów i dlatego już w październiku 1933 r. Naczelny Komitet Wykonawczy wystosował do poszczególnych organizacji okólnik w sprawie wyborów samorzędowych¹®. Również działacze ludowi powiatu ropczyckiego przypisywali temu zagadnieniu poważne znaczenie, korespondencje chłopów z tych terenów często zwięzane były z określeniem roli samorzędu, jego niedomogami i znaczeniem dla ludności wiejskiej właściwego funkcjonowania wszystkich jego organów. Deszcze w marcu 1933 r. F. Stachnik w swoim przemówieniu sejmowym zamieszczonym w prasie pt. "przedłużenie bezprawia" zwracał uwagę na fakt, że w rzeczywistości Małopolska pozbawiona jest prawdziwego samorzędu, został on bowiem

zastępiony przez starościńskich "mianowańców", podobnie jak i wójtowie lu-

19

dowcy przez komisarzy . Majęc to wszystko na uwadze stosunkowo wcześnie przystępiono w Ropczyckiem do przygotowania akcji wyborczej. 3uż 20 listopada 1933 r. na zebraniu Zarzędu Powiatowego SL w Pilźnie poseł 0. Pi-

róg w swoim występieniu zalecał "pilne śledzenie wyborów od rad gromadz-

20

kich"

Całę akcję znacznie ułatwiał czynnikom rzędowym fakt przeprowadzenia nowego podziału i wprowadzenia gmin zbiorowych. Rozporzędzenie Ministra

¹⁷    0. Borkowski, Postawa..., s. 195-196.

¹⁸    T a m ż e, s. 196; Okólnik Wydziału Samorzędowego Sekretariatu Naczelnego SL w sprawach wyborów samo rzędowych nr 9, Warszawa, październik 1934, Materiały źródłowe..., t. III, s. 195-196; Cz. W y c h e c h, Folityczna myśl..., s. 26.

F. Stachnik, Przedłużenie bezprawia. "Zielony Sztandar" 1933, nr 19 z 19 III.

20 WAPKr., UWKr. 44a, Sprawozdanie sytuacyjne Wojewody Krakowskiego z 9 listopada 1933 r.; Akta Urzędu Wojewódzkiego odnotowuję żywe włęcze-nie się w akcję przedwyborczę Stachnika i Piroga, którzy systematycznie odcywaii poufne spotkania i zebrania z działaczami ludowymi. CAPZPR, UWKr., ^68/11-11, Sprawozdanie syt. Wojewody Krakowskiego z 30 września 1934 r. k. 164.