2906542890

[9J CYKL NUKLEOTYDOW PURYNOWYCH 177

Hipoksantyna + 5-fosforybozylopirofosfQran    IMP + PPi

W ten sposób produkt katabolizmu puryn — wolna hypoksantyna jest ponownie włączana w przemiany (ang. salvage pathway).

Stwierdzono niedawno, że syntetaza adenylobursztynianowa z mięśni szkieletowych szczura hamowana jest przez fruktozo-l,6-dwufosforan (35). Hamowanie to ma charakter niekompetycyjny w stosunku do wszystkich trzech substratów. Wyraźne hamowanie obserwowano już przy 10 nM stężeniu fruktozo-l,6-dwufosforanu, a 2 mM stężenie powodowało nieomal całkowite zahamowanie reakcji. Ponieważ w mięśniu szkieletowym szczura w spoczynku stężenie fruktozo-l,6-dwufosforanu wynosi 40—60U-M jest wielce prawdopodobne, że może on być regulatorem aktywności syntetazy adenylobursztynianowej in vivo. Przebieg regulacji syntezy adenylobursz-tynianu można sobie wyobrazić następująco: wzrost stężenia fruktozo-1,6-dwufosforanu, będący wynikiem aktywacji fosfofruktokinazy przez AMP, prowadzi poprzez zahamowanie syntetazy adenylobursztynianowej do zmniejszenia syntezy AMP i w konsekwencji do obniżenia aktywności fosfofruktokinazy. Wskazuje to na współzależność glikolizy i cyklu nukleo-tydów purynowych. Interesujące w tym kontekście jest spostrzeżenie, że w mięśniu szkieletowym syntetaza adenylobursztynianowa wydaje się być wiązana z F-aktyną, podobnie jak fosfofruktokinaza i niektóre inne enzymy glikolizy mięśniowej (36).

Porównanie kinetycznych właściwości dwu izoenzymów syntetazy adenylobursztynianowej występujących w wątrobie (Tabela 2) oraz stałych inhibitorowych dla AMP, GMP i fruktozo-l,6-dwufosforanu sugeruje, że izoenzymy te spełniają odmienne funkcje w przemianach (34). Izoen-zym M — prawdopodobnie identyczny z izoenzymem występującym w mięśniach szkieletowych —- ma większe powinowactwo do asparaginianu i cechuje się większą wrażliwością na hamowanie przez fruktozo-1,6-dwufosforan. Izoenzym ten wydaje się być predestynowany do regulacji glikolizy i amoniogenezy mięśniowej. Natomiast izoenzym L, charakterystyczny dla wątroby, cechuje się większym powinowactwem do IMP i jest bardziej wrażliwy na hamowanie przez AMP i GMP — co sugeruje, że jego funkcja fizjologiczna polega na udziale w biosyntezie nukleotydów purynowych. Za udziałem izoenzymu L w syntezie nukleotydów przemawia również to, że podczas regeneracji wątroby udział tego izoenzymu w całkowitej aktywności syntetazy adenylobursztynianowej wzrasta z 55%> do 80% (37).

Badanie kinetyki syntetazy adenylobursztynianowej z łożyska ludzkiego (32) wskazuje, że reakcja przez nią katalizowana, podobnie jak reakcja katalizowana przez enzym z E.coli (38) przebiega według całkowicie losowego mechanizmu sekwencyjnego.

5 Postępy Biochemii