222
ALODIA KAWECKA - GRYCZOWA
Z zadowoleniem należy stwierdzić, iż wszystkie dyrekcje odpowiedziały na apel i nadesłały swe uwagi mniej lub więcej obszerne, w zależności od rodzaju i charakteru placówek tudzież ich aktywności.
Przyznać trzeba, że niektóre, a chyba nawet trzy pierwsze punkty, miały charakter pytań retorycznych — jaki bowiem jest stan konserwacji w naszych bibliotekach i archiwach, orientujemy się na ogół dość dobrze. Celowość jednak tych pytań tłumaczy najlepiej zdanie towarzyszącego ankiecie pisma Redakcji: chodziło tutaj o wynik, który by właśnie swym negatywnym brzmieniem pozwolił na „sformułowanie naszych postulatów i podsumowanie potrzeb w tej dziedzinie".
Zapewne też celowo Redakcja Przeglądu nie sprecyzowała bardziej szczegółowo, co należy rozumieć przez „konserwację" zbiorów. Czy ich biblioteczną ochronę (a więc mechanicznie prace porządkowe, oprawę typu bibl. itp.), czy też zabiegi, zmierzające do „wyleczenia" książki albo zabezpieczenia pierwotnej postaci cenniejszych materiałów archiwalno - bibliotecznych, (łatanie, rekonstrukcja i ochrona zabytkowych opraw, zabezpieczenie pisma, walka ze szkodnikami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego itp.). Toteż w odpowiedziach czyta się przeważnie o zabiegach mechaniczno - porządkowych, wykonywanych najczęściej własnymi siłami (magazynierzy, bibliotekarze). Dobrze już, jeśli te czy owe biblioteki dysponują własną introligator-nią, która (z wyjątkiem bogatszych bibliotek: Narodowej i Miejskiej w Łodzi) zatrudnia od 1 do 4 pracowników i nie nastarcza najpilniejszym i najprostszym potrzebom normalnego obiegu książki. Większe i mniejsze biblioteki korzystają przeważnie z usług introligatorni spółdzielczych lub prywatnych, co ma swoje złe strony (czeka się długo na oprawę, prywatnym zakładom trzeba dostarczać materiału, wysoki koszt oprawy itp.). Często też skarżą się biblioteki na zbyt szczupłe fundusze przeznaczone w budżetach na oprawę lub też — na małą produktywność warsztatów terenowych.
W rezultacie stosunkowo tylko nieznaczny procent bieżącego rocznego wpływu książkowego uzyskuje oprawę. Biblioteki chronią w pierwszym rzędzie książki najczęściej używane, rzadziej już czasopisma, zastępując tutaj oprawę teczkami. O oprawianiu starszego