MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Aleksandra Gutysz-Wojnicka
Dobieranie urządzeń oraz instrumentów do zabiegów
stomatologicznych 322[01].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
lek. dent. Alicja Jędrzejczyk
lek. med. Ewa Rusiecka
Opracowanie redakcyjne:
mgr Aleksandra Gutysz-Wojnicka
Konsultacja:
mgr inż. Halina Śledziona
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[01].Z2.01.
 Dobieranie urządzeń oraz instrumentów do zabiegów stomatologicznych , zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu asystentka stomatologiczna.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 12
5.1. Urządzenia do wykonywania zabiegów stomatologicznych 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Instrumenty do wykonywania badań profilaktycznych 14
5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Instrumenty do leczenia próchnicy niepowikłanej i powikłanej 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Instrumenty do wykonywania zabiegów chirurgicznych 18
5.4.1. Ćwiczenia 18
5.5. Instrumenty do leczenia protetycznego i ortodontycznego (zestaw do
korekty zgryzu 20
5.5.1. Ćwiczenia
20
5.6. Instrumenty i aparaty do usuwania złogów nazębnych 22
5.6.1. Ćwiczenia 22
5.7. Zestawy do iniekcji i ligaturowania zębów 24
5.7.1. Ćwiczenia 24
5.8. Instrumenty do utrzymania suchości w jamie ustnej 26
5.8.1. Ćwiczenia 26
5.9. Instrumenty do wszczepiania implantów 28
5.9.1. Ćwiczenia 28
5.10. Ocena doboru urządzeń oraz instrumentów do zabiegów
stomatologicznych 30
5.10.1. Ćwiczenia 30
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 32
7. Literatura 46
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie asystentka stomatologiczna.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
 uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
- materiał nauczania  w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie,
- pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiadanie na pytania lub wspólnie z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywnić wszystkich uczniów, a także
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,
- ćwiczenia  stanowią dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu
materiału. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczna oraz opanować nowe umiejętności. W poradniku przedstawiono obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami ich realizacji. Prowadzący może również
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował.
- sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
samodzielnie odpowiedzieć na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie
ocenić czy opanował zalecany materiał, czego potwierdzeniem jest zaznaczenie
odpowiedzi  tak lub  nie . Jeżeli wystąpią odpowiedzi  nie , nauczyciel powinien do
tematów powrócić i sprawdzić, jakie były przyczyny nie opanowania przez ucznia
wskazanego materiału. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od
postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zależy zainteresowanie ucznia.
Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania i realizowanymi ćwiczeniami nie
nabędzie w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Potwierdzenie przez
ucznia opanowania materiału nauczania z danego rozdziału, może stanowić podstawę dla
nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
- testy zamieszczone w rozdziale Sprawdzian osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów. Wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każde zadanie z testu ma przypisaną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów za każde zadanie. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy jednak pamiętać, żeby
tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze
wykazanie swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego:
- dyskusja w grupach,
- projekt,
- przewodni tekst,
- ćwiczenie,
- pokaz z instruktażem,
- pogadanka heurystyczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
322[01].Z2
Zasady asystowania podczas
zabiegów stomatologicznych
322[01].Z2. 01
Dobieranie urządzeń oraz
instrumentów do zabiegów
stomatologicznych
322[01].Z2. 02
Wykonywanie czynności
związanych z asystowaniem
podczas zabiegów
stomatologicznych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien
umieć:
- stosować w praktyce wiedzę z zakresu anatomii, fizjologii i patologii narządu żucia,
- komunikować się z pacjentem i innymi członkami personelu,
- organizować pracę w gabinecie stomatologicznym,
- przygotować gabinet stomatologiczny do pracy,
- rozpoznawać instrumenty stomatologiczne,
- charakteryzować budowę i zastosowanie poszczególnych instrumentów stomatologicznych,
- przygotować aparaturę oraz instrumenty stomatologiczne do użycia,
- stosować leki do leczenia chorób jamy ustnej,
- stosować materiały używane w gabinecie stomatologicznym,
- stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,
- pracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- dokonać identyfikacji urządzeń stomatologicznych i określić ich zastosowanie,
- określić skład zestawów instrumentów do wykonywania określonych zabiegów
stomatologicznych,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- dobrać urządzenia do wykonywania zabiegów stomatologicznych,
- dobrać instrumenty do wykonywania badań profilaktycznych,
- dobrać instrumenty do leczenia próchnicy niepowikłanej,
- dobrać instrumenty do leczenia próchnicy powikłanej,
- dobrać aparaty oraz instrumenty do usuwania złogów nazębnych,
- przygotować skaler lub piaskarkę do usuwania osadu i kamienia nazębnego,
- dobrać instrumenty do zabiegów chirurgicznych,
- dobrać instrumenty do leczenia protetycznego,
- dobrać instrumenty do leczenia ortodontycznego,
- dobrać instrumenty do leczenia chorób przyzębia,
- przygotować zestaw do iniekcji,
- przygotować zestaw do korekty zgryzu,
- przygotować zestaw do ligaturowania zębów,
- dobrać instrumenty do izolowania zębów od dostępu śliny,
- dobrać instrumenty do zabiegów wszczepiania implantów,
- dokonać oceny doboru urządzeń oraz instrumentów do zabiegów stomatologicznych,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Modułowy program nauczania: Asystentka stomatologiczna 322[01]
Moduł: Zasady asystowania podczas zabiegów stomatologicznych
322[01].Z2
Jednostka modułowa: Dobieranie urządzeń oraz instrumentów
stomatologicznych 322[01].Z2.01.
Temat: Urządzenia do wykonywania zabiegów stomatologicznych.
Cel ogólny: Identyfikacja i określenie zastosowania poszczególnych urządzeń
stomatologicznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- rozróżniać aparaturę medyczną,
- określić zastosowanie poszczególnych urządzeń stomatologicznych wykorzystywanych
w różnych procedurach leczniczych.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowanie i planowanie pracy,
- pracy w zespole,
- oceny pracy zespołu i pracy własnej.
Metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- pogadanka heurystyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- uczniowie pracują w grupach 2-4-osobowych w pracowni demonstracyjnej lub
pokazowym gabinecie stomatologicznym.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia,
- wyposażony w sposób typowy gabinet stomatologiczny lub pracownia demonstracyjna.
Przebieg zajęć:
1. Określenie tematu zajęć. Sprawdzenie obecności.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.
3. Praca w grupie metodą heurystyczną
- uczniowie identyfikują znane urządzenia znajdujące się w gabinecie,
- jeden z uczniów zapisuje wszystkie propozycje,
- uczniowie ustalają, jakie urządzenia znajdują się w gabinecie stomatologicznym,
- określają ich cechy charakterystyczne,
- określają ich przeznaczenie.
4. Pokaz z objaśnieniami
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
- nauczyciel omawia budowę poszczególnych urządzeń, ich cechy charakterystyczne,
- nauczyciel omawia zasady funkcjonowania i zastosowanie poszczególnych urządzeń,
- nauczyciel demonstruje sposób użycia poszczególnych urządzeń.
5. Ćwiczenia praktyczne uczniów
- uczniowie przygotowują poszczególne urządzenia do pracy i praktycznie poznają
możliwości wykorzystania poszczególnych urządzeń
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć i ćwiczeń praktycznych, charakteryzuje
urządzenia stomatologiczne i omawia ich zastosowanie. Ocenia pracę uczniów metodą
obserwacji, zwraca uwagą na używanie prawidłowego nazewnictwa i stosowanie się do
przepisów bhp.
Praca domowa
Opisać inne zastosowania aparatów ultradz
więkowych niż usuwanie złogów nazębnych.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- pogadanka na temat urządzeń znajdujących się w gabinecie stomatologicznym, ich
rodzaju, przeznaczenia i sposobu użycia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Modułowy program nauczania: Asystentka stomatologiczna 322[01]
Moduł: Zasady asystowania podczas zabiegów stomatologicznych
322[01]. Z2
Jednostka modułowa: Dobieranie urządzeń oraz instrumentów
stomatologicznych 322{01].Z2.01.
Temat: Zestawy do iniekcji.
Cel ogólny: Dobór sprzętu i skompletowanie zestawu do iniekcji.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- przygotować zestawy do iniekcji,
- rozróżnić sprzęt i narzędzia potrzebne do wstrzyknięć,
- rozróżnić rodzaje stosowanych igieł,
- zastosować różne rodzaje leków.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowanie i planowanie pracy,
- ocena pracy własnej.
Metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie praktyczne,
- pogadanka heurystyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna praca uczniów,
- praca zespołowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium do iniekcji,
- taca,
- igły i strzykawki jednorazowe różnych rozmiarów,
- strzykawka typu  Carpula i odpowiednie igły,
- leki w różnych rodzajach opakowania (ampułki, fiolki, flakony),
- naboje ze środkiem znieczulającym do zastosowania w strzykawce typu  Carpula ,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Zadanie dla ucznia
Przygotuj zestaw do wykonania iniekcji środka znieczulającego miejscowo i przewodowo.
Przebieg zajęć:
1. Określenie tematu zajęć. Sprawdzenie obecności.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.
3. Praca w grupie metodą heurystyczną
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
- uczniowie wymieniają znane narzędzia wykorzystywane do znieczuleń,
- jeden z uczniów zapisuje wszystkie propozycje,
- uczniowie ustalają, jakie narzędzia będą potrzebne,
- określają ich cechy charakterystyczne,
- określają ich przeznaczenie.
4. Pokaz z objaśnieniami
- nauczyciel omawia budowę poszczególnych narzędzi, ich cechy charakterystyczne,
- nauczyciel omawia zasady funkcjonowania i zastosowanie poszczególnych narzędzi,
- nauczyciel demonstruje sposób użycia poszczególnych narzędzi.
5. Ćwiczenia praktyczne uczniów
- omawiają rodzaje iniekcji, zasady ich wykonywania, niebezpieczeństwa i powikłania
z nimi związane,
- omawiają rodzaje i rozmiary strzykawek jednorazowych i wielorazowych,
- omawiają rodzaje i rozmiary dostępnych igieł,
- dobierają poszczególne elementy i kompletują zestawy do iniekcji
- uczniowie ćwiczą i praktycznie poznają możliwości wykorzystania poszczególnych
rodzajów narzędzi.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć i ćwiczeń praktycznych, charakteryzuje
narzędzia niezbędne do wykonania iniekcji, omawia ich zastosowanie. Ocenia pracę uczniów
metodą obserwacji, zwraca uwagą na używanie prawidłowego nazewnictwa i stosowanie się
do przepisów bhp.
Praca domowa
Na podstawie podanej literatury (pozycja nr 1) opisz sposób postępowania w przypadku
zakłucia się igłą.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 pogadanka na temat omawianych w trakcie ćwiczeń zagadnień.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Urządzenia do wykonywania zabiegów stomatologicznych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zorganizuj stanowisko pracy lekarza i asystentki w gabinecie stomatologicznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.1.1. wiadomości na temat wyposażenia gabinetu
stomatologicznego oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie
literatury pozycja 1, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału,
2) zgromadzić narzędzia,
3) zorganizować stanowisko pracy,
4) zaplanować tok postępowania,
5) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
6) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
7) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karta pacjenta, długopis,
- narzędzia i urządzenia stomatologiczne,
- asystor stomatologiczny,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Wymień urządzenia znajdujące się w gabinecie stomatologicznym, dokonaj ich podziału
na urządzenia stanowiące wyposażenie podstawowe, specjalistyczne, pomocnicze.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.1.1. wiadomości na temat urządzeń znajdujących się
w gabinecie stomatologicznym oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi
w wykazie literatury pozycja 1, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału
2) wymienić urządzenia znajdujące się w gabinecie stomatologicznym,
3) dokonać podziału urządzeń,
4) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karta pacjenta, długopis,
- urządzenia stomatologiczne,
- literatura zgodna z wykazem piśmiennictwa,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Instrumenty do wykonywania badań profilaktycznych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Do gabinetu stomatologicznego zgłosił się pacjent w celu przeprowadzenia badania
kontrolnego. Jakie narzędzia przygotujesz do badania pacjenta?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zaplanować tok postępowania,
4) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
5) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
6) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 karta pacjenta, długopis,
 stomatologiczne narzędzia diagnostyczne,
 asystor stomatologiczny,
 poradnik dla ucznia,
 odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Zademonstruj sposób użycia narzędzi diagnostycznych i omów ich budowę. Przeprowadz

przegląd jamy ustnej u kolegi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zaplanować tok postępowania,
4) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
5) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
6) zaprezentować i omówić pracę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 karta pacjenta, długopis,
 stomatologiczne narzędzia diagnostyczne,
 asystor stomatologiczny,
 poradnik dla ucznia,
 odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Instrumenty do leczenia próchnicy niepowikłanej
i powikłanej
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Do gabinetu stomatologicznego zgłosił się pacjent w celu leczenia ubytku próchnicowego
kl. V zęba 43. Lekarz stomatolog będzie pracował metodą tradycyjną. Przygotuj zestaw
narzędzi do przyjęcia pacjenta.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zaplanować tok postępowania,
4) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
5) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
6) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumenty diagnostyczne,
- wiertła diamentowe,
- wiertła z węglików spiekanych,
- krążki ścierne,
- narzędzia ręczne,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Przygotuj narzędzia do leczenia próchnicy powikłanej. Lekarz stomatolog będzie
pracował metodą  na cztery ręce .
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia do leczenia kanałowego,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zaplanować tok postępowania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
5) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
6) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumenty diagnostyczne
- poradnik dla ucznia,
- narzędzia do leczenia kanałowego
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.4. Instrumenty do wykonywania zabiegów chirurgicznych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Do gabinetu chirurgii stomatologicznej zgłosił się pacjent w celu usunięcia zęba
trzonowego górnego prawego. Przygotuj zestaw do usunięcia zęba.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zaplanować tok postępowania,
4) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
5) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
6) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium chirurgiczne,
- instrumentarium diagnostyczne,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Do gabinetu stomatologicznego zgłosił się pacjent w celu usunięcia zęba 18 i korzeni
zęba 17. Przygotuj zestaw do zabiegu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zaplanować tok postępowania,
4) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
5) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
6) zaprezentować i omówić pracę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium chirurgiczne: kleszcze, dz
wignie i narzędzia pomocnicze,
- instrumentarium diagnostyczne
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.5. Instrumenty do leczenia protetycznego i ortodontycznego
(zestaw do korekty zgryzu)
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj sprzęt i instrumenty stomatologiczne do pobrania wycisku u pacjenta
z bezzębną szczęką i częściowym brakiem zębów bocznych w żuchwie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) przygotować sprzęt, materiał i instrumenty stomatologiczne do pobrania wycisku
u pacjenta
4) zaplanować tok postępowania,
5) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
6) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
7) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium protetyczne,
- instrumentarium diagnostyczne,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Do poradni ortodontycznej w celu leczenia zgłosił się na pierwszą wizytę pacjent.
Przygotuj potrzebne instrumentarium diagnostyczne i ortodontyczne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
3) przygotować sprzęt, materiał i instrumenty ortodontyczne,
4) zaplanować tok postępowania,
5) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
6) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
7) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium ortodontyczne,
- instrumentarium diagnostyczne,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.6. Instrumenty i aparaty do usuwania złogów nazębnych
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj stanowisko do przyjęcia pacjenta, który zgłosił w celu usunięcia złogów
nazębnych przy pomocy urządzeń ultradz
więkowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) przygotować urządzenia ultradz
więkowe do usuwania złogów nazębnych,
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) zaplanować tok postępowania,
6) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
7) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
8) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydasktyczne:
- urządzenia i instrumentarium do usuwania złogów nazębnych,
- instrumentarium diagnostyczne,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Przygotuj stanowisko do przyjęcia pacjenta, który zgłosił się w celu usunięcia złogów
nazębnych instrumentami ręcznymi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) przygotować narzędzia ręczne do usuwania złogów nazębnych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) zaplanować tok postępowania,
6) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
7) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
8) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium do usuwania złogów nazębnych
- instrumentarium diagnostyczne
- karta pacjenta, długopis
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.7. Zestawy do iniekcji i ligaturowania zębów
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj zestaw do iniekcji przewodowej z wykorzystaniem strzykawki jednorazowego
użycia typu  Luer .
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) przygotować sprzęt niezbędny do wykonania znieczulenia przewodowego,
4) przygotować lek zlecony przez lekarza,
5) zorganizować stanowisko pracy,
6) zaplanować tok postępowania,
7) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
8) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
9) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium do iniekcji,
- instrumentarium diagnostyczne,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Przygotuj zestaw do ligaturowania w celu unieruchomienia zębów siecznych dolnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) przygotować sprzęt niezbędny do ligaturowania zębów,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) zaplanować tok postępowania,
6) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
7) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
8) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- instrumentarium do ligaturowania zębów,
- instrumentarium diagnostyczne,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
5.8. Instrumenty do utrzymania suchości w jamie ustnej
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj pacjenta do zabiegu leczenia kanałowego zęba w izolacji od dostępu śliny.
Przygotuj ślinochron w połączeniu ze ślinociągiem w celu izolacji zęba od śliny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) dobrać urządzenia i sprzęt do izolacji zębów od dostępu śliny,
4) przygotować ślinociąg, dobrać końcówkę,
5) przygotować ssak, sprawdzić sprawność działania
6) przygotować sprzęt niezbędny do założenia ślinochronu,
7) zorganizować stanowisko pracy,
8) zaplanować tok postępowania,
9) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
10) dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,
11) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- unit stomatologiczny,
- instrumentarium diagnostyczne,
- narzędzia do izolacji zębów od dostępu śliny,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Zaprezentuj działanie ślinociągu i ssaka. Porównaj sposoby i zakres użycia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) dobrać urządzenia do izolacji zębów od dostępu śliny,
4) przygotować końcówki do ssaka i ślinociągu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5) zorganizować stanowisko pracy,
6) zaplanować tok postępowania,
7) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
8) dokonać podziału urządzeń,
9) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- unit stomatologiczny,
- instrumentarium diagnostyczne,
- urządzenia do izolacji zębów od dostępu śliny,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5.9. Instrumenty do wszczepiania implantów
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj narzędzia potrzebne do zaplanowania leczenia za pomocą wszczepienia
implantów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) dobrać narzędzia potrzebne do dokładnej diagnostyki implantologicznej,
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) zaplanować tok postępowania,
6) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
7) dokonać podziału narzędzi,
8) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karta pacjenta,
- wyposażony gabinet stomatologiczny,
- instrumenty diagnostyczne,
- zestaw do leczenia protetycznego,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Do gabinetu stomatologicznego zgłosił się pacjent w celu przeprowadzenia zabiegu
wszczepienia implanta do kości szczęki. Przygotuj instrumentarium potrzebnego zabiegu
chirurgicznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) dobrać narzędzia potrzebne do części chirurgicznej implantacji,
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) zaplanować tok postępowania,
6) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
7) dokonać podziału narzędzi,
8) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karta pacjenta,
- wyposażony gabinet stomatologiczny,
- instrumenty diagnostyczne,
- instrumentarium stosowane podczas wszczepiania implantów,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
5.10. Ocena doboru urządzeń oraz instrumentów do zabiegów
stomatologicznych
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Do poradni zgłosił się pacjent w celu leczenia kanałowego zęba. Jaki rodzaj zabiegu
będzie wykonany. Przygotuj odpowiedni zestaw narzędzi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) dobrać narzędzia potrzebne do leczenia kanałowego,
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) zaplanować tok postępowania,
6) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
7) dokonać podziału narzędzi,
8) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- unit stomatologiczny,
- instrumentarium diagnostyczne,
- narzędzia do izolacji zębów od dostępu śliny,
- instrumentarium do leczenia kanałów korzeniowych,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
Ćwiczenie 2
Do poradni periodontologicznej zgłosił się pacjent w celu leczenia choroby przyzębia.
Przygotuj zestaw do przyjęcia pacjenta i wykonania zabiegu usunięcia złogów nazębnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
 Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia,
2) przygotować instrumentarium diagnostyczne,
3) dobrać narzędzia potrzebne do usuwania kamienia,
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) zaplanować tok postępowania,
6) zadbać o bhp i ochronę osobistą,
7) dokonać podziału narzędzi,
8) zaprezentować i omówić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka heurystyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- unit stomatologiczny,
- instrumentarium diagnostyczne,
- narzędzia do usuwania złogów nazębnych,
- instrumentarium pomiaru głębokości kieszonek patologicznych,
- karta pacjenta, długopis,
- poradnik dla ucznia,
- odzież ochronna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi do pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Dobieranie urządzeń
i instrumentów do zabiegów stomatologicznych
Test składa się z pytań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 13, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 8, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co najmniej 4
zadań z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co
najmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. a, 5. c, 6. a, 7. a, 8. a, 9. a, 10. c, 11. a,
12. c, 13. c, 14. b, 15. d, 16.a, 17. a, 18. a, 19.b, 20. b
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Rozróżnić rodzaje wyposażenia gabinetu
1 A P b
stomatologicznego
Wymienić skład zestawu instrumentów
2 B P b
diagnostycznych
Dobierać skład zestawu instrumentów do
3 C P c
opracowania tkanek zęba
4 Identyfikować kleszcze stomatologiczne B P a
Różnicować skład zestawów instrumentów
5 C P c
stomatologicznych
Rozróżnić skład zestawu instrumentów do
6 B P a
usuwania złogów nazębnych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Różnicować skład zestawu instrumentów do
7 B P a
usuwania złogów nazębnych
Prognozować zastosowanie zestawu do iniekcji
8 C PP a
podczas rożnych zabiegów stomatologicznych
Określić skład zestawu instrumentów do
9 A P a
ligaturowania zębów
Dobrać urządzenia do izolacji śliny w
10 C PP c
zależności od rodzaju zabiegu
Określić skład zestawu instrumentów do izolacji
11 A P a
zębów od śliny
Scharakteryzować zabieg wszczepiania
12 C PP c
implantu
Wymienić skład zestawu instrumentów do
13 A P c
szycia dziąsła
14 Definiować działy stomatologii B PP b
15 Definiować działy stomatologii B PP d
Dobrać kleszcze stomatologiczne w zależności
16 C PP a
od rodzaju zabiegu
Planować i dobierać instrumenty w czasie
17 C PP a
usuwania złogów nazębnych
Dobrać rodzaj igły używanej podczas
18 C PP a
znieczulenia przewodowego
Zastosować urządzenie do usuwania złogów
19 B P b
nazębnych
Rozróżniać narzędzia do usuwania złogów
20 B P b
nazębnych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. W skład podstawowego wyposażenia gabinetu stomatologicznego wchodzi
a) aparatura do narkozy.
b) unit stomatologiczny.
c) umywalka do mycia rąk i narzędzi.
d) piaskarka.
2. Zestaw instrumentów diagnostycznych nie zawiera
a) lusterka stomatologicznego.
b) krążków ściernych.
c) dmuchawki stomatologicznej.
d) zgłębnika stomatologicznego.
3. Opracowanie twardych tkanek zęba wymaga zastosowania
a) tylko narzędzi maszynowych.
b) tylko narzędzi ręcznych.
c) narzędzi maszynowych i ręcznych.
d) łyżek wyciskowych.
4. Do usuwania zębów służą
a) kleszcze Meissnera.
b) kleszcze Kochera.
c) kleszcze Peana.
d) imadło.
5. A
yżki wyciskowe wchodzą w skład instrumentarium do leczenia
a) endodontycznego.
b) pedodontycznego.
c) protetycznego.
d) chirurgicznego.
6. Do usuwania złogów nazębnych nie stosuje się
a) wierteł diamentowych.
b) pilniczka.
c) kiretki.
d) skrobaczki haczykowatej.
7. Do urządzeń ultradz
więkowych służących usuwaniu złogów nazębnych nie należy
a) raspator.
b) skaler.
c) piezodent.
d) piaskarka.
8. Zestaw do iniekcji z dużym prawdopodobieństwem będzie niezbędny przy
a) usuwaniu zęba.
b) leczeniu ortodontycznym.
c) usuwaniu złogów nazębnych.
d) leczeniu protetycznym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
9. W skład zestawu do ligaturowania zębów nie wchodzi
a) językotrzymacz Egglera.
b) drut.
c) zgłębnik.
d) nożyczki.
10. Podczas zabiegu stomatologicznego przewiduje się w polu zabiegowym duże ilości
wody, śliny i dużych resztek pozabiegowych, w związku z tym przygotujesz
a) ślinochron.
b) ślinociąg.
c) ssak.
d) śliniak.
11. Narzędzie do izolacji zębów od dostępu śliny to
a) językotrzymacz Egglera.
b) strzykawka typu  Carpula .
c) miska gumowe i łopatka.
d) szczękorozwieracz.
12. Implant może być
a) wszczepiony tylko w czasie drugiej wizyty.
b) wszczepiany w warunkach niejałowych.
c) wykonany z tytanu.
d) wszczepiony bez zastosowania znieczulenia.
13. Zestaw narzędzi do szycia dziąsła z największym prawdopodobieństwem będzie
potrzebny przy leczeniu
a) zachowawczym.
b) usunięciu zęba.
c) wszczepieniu implantu.
d) ortodontycznym.
14. Leczeniem chorób narządu żucia u dzieci zajmuje się dział stomatologii zwany
a) protetyka.
b) pedodoncją.
c) periodontologią.
d) choróbchirurgią.
15. Leczeniem chorób przyzębia zajmuje się dział stomatologii zwany
a) ortodoncją.
b) pedodoncją.
c) chirurgią stomatologiczną.
d) periodontologią.
16. Do gabinetu stomatologicznego zgłosił się pacjent w celu usunięcia zęba trzonowego
dolnego. Przygotujesz kleszcze Meissnera o dziobach
a) wąskich.
b) średnich.
c) szerokich.
d) płaskich.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
17. Pacjent zgłosił się do gabinetu stomatologicznego w celu usunięcia złogów nazębnych
metodą ultradz
więkową, lekarz właśnie kończy zabieg usuwania złogów, jakie
instrumenty będą potrzebne w następnej kolejności
a) szczoteczki i gumki na kątnicę.
b) miska gumowa i łopatka.
c) kleszczyki homeostatyczne.
d) drut, zgłębnik i nożyczki.
18. Do znieczuleń przewodowych przygotujesz igły
a) długie.
b) krótkie.
c) średnie.
d) tylko bardzo cienkie.
19. Piaskarka w swoim działaniu wykorzystuje
a) ultradz
więki.
b) wodę, piasek i powietrze.
c) tylko wodę.
d) tylko powietrze.
20. Lemiesz należy do narzędzi
a) kanałowych.
b) do usuwania złogów nazębnych.
c) chirurgicznych.
d) implantologicznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko & .............................................................................................
Dobieranie urządzeń oraz instrumentów do zabiegów stomatologicznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Przykłady narzędzi do pomiaru dydaktycznego
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Dobieranie urządzeń
i instrumentów do zabiegów stomatologicznych
Test składa się z pytań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 17,19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co najmniej 4
zadań z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co
najmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. a, 4. a, 5. b, 6. a, 7. c, 8. d, 9. d, 10. b, 11. a,
12. d, 13. d, 14. b, 15. a, 16. a,17. a, 18. a, 19. a, 20. b
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Rozróżnić rodzaje wyposażenia gabinetu
1 B P d
stomatologicznego
Rozróżnić rodzaje wyposażenia gabinetu
2 B P b
stomatologicznego
Dobrać instrumenty do badania
3 A P a
profilaktycznego
Rozróżniać rodzaje materiałów z których
4 B PP a
wytwarza się wiertła
5 Rozróżnić kleszcze stomatologiczne B P b
6 Scharakteryzować zastosowanie dz
wigni C P a
Określić zastosowanie kleszczy
7 C P c
ortodontycznych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
Wymienić skład zestawu narzędzi do pomiarów
8 A P d
przy ustalaniu wysokości zwarcia
Wymienić skład zestawu do szlifowania zębów i
9 A P d
korekty zgryzu
Różnicować narzędzia do usuwania złogów
10 B PP b
nazębnych
Ustalić sposób przygotowania zestawu do
11 B PP a
iniekcji
Określić zastosowanie narzędzi
12 C P d
stomatologicznych
13 Określić etapy zabiegu wszczepiania implantów C PP d
Określić zakres kompetencji asystentki
14 C PP b
stomatologicznej
Określić zakres kompetencji asystentki
15 C PP a
stomatologicznej
Rozróżnić narzędzia pomocnicze w chirurgii
16 B PP a
stomatologicznej
Ustalić sposób postępowania w przypadku
17 C P a
próchnicy powikłanej
18 Dobierać i zastosować wiertła C PP a
19 Rozróżnić wykorzystanie narzędzi kanałowych B P a
Rozpoznać narzędzia i przybory potrzebne do
20 B P b
korekty zgryzu
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Oprócz wyposażenia podstawowego w gabinecie stomatologicznym znajduje się tzw.
wyposażenie pomocnicze, na które składa się
a) aparatura do narkozy, mikroskop, urządzenia socjalne.
b) piaskarka, unistom, pojemnik na mydło.
c) urządzenie do pomiaru długości kanałów korzeniowych.
d) umywalka do mycia narzędzi i rąk, urządzenie do dezynfekcji i sterylizacji,
pojemniki na zużyty materiał, szafki na leki i materiały.
2. Aparat do fizjoterapii w gabinecie stomatologicznym należy do wyposażenia
a) podstawowego.
b) specjalistycznego.
c) pomocniczego.
d) socjalnego.
3. Jeżeli do gabinetu stomatologicznego zgłosi się pacjent celem przeprowadzenia badania
profilaktycznego, asystentka powinna przygotować
a) zestaw instrumentów diagnostycznych.
b) tylko zgłębnik stomatologiczny.
c) tylko instrumentarium do leczenia zachowawczego.
d) zestaw instrumentów diagnostycznych, zestawy narzędzi maszynowych i ręcznych.
4. Do opracowania zębiny wykorzystuje się między innymi wiertła. Mogą one być
wykonane z
a) utwardzonych stopów metali, węglików spiekanych, bądz
pokrytych pyłem
diamentowym.
b) włókien szklanych, utwardzonych plastików, poliestrów.
c) utwardzonych stopów srebra, platyny, białego złota.
d) porcelany, ekskawatora, utwardzonego gipsu.
5. Zestaw kleszczy uniwersalnych  Meissnera, zawiera trzy pary kleszczy o dziobach
a) prostych, zakrzywionych, kulkowych.
b) wąskich, średnich, szerokich.
c) prawoskrętnych, lewoskrętnych, obrotowych.
d) dziobach ostrych, tępych i pośrednich.
6. Dz
wignie służą do usuwania
a) korzeni, zębów mądrości, czasami innych zębów.
b) tylko do korzeni.
c) tylko do siekaczy i kłów.
d) tylko korzeni i zębów trzonowych górnych.
7. Kleszcze ortodontyczne służą do
a) usuwania kamienia nazębnego.
b) usuwania koron zębowych.
c) formowania pierścieni i zaginania grotów.
d) ustalenia szerokości łuków zębowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
8. W skład narzędzi do pomiarów przy ustalaniu wysokości zwarcia wchodzą
a) podziałka milimetrowa.
b) przyrząd Willisa.
c) cyrkiel ortodontyczny.
d) wszystkie wyżej wymienione przyrządy.
9. Instrumenty, które służą do szlifowania zębów i korekty zgryzu to
a) separatory, pilniki, gumki i wiertła.
b) pilniki diamentowe, porcelanowe, szklane.
c) wiertła różyczkowe, w kształcie gruszki i płomienia.
d) kamienie karborundowe, kamienie diamentowe, separatory, kalka, krążki, gumki.
10. Do usuwania złogów nazębnych wykorzystuje się oprócz narzędzi ręcznych także
a) kirety.
b) urządzenia ultradz
więkowe.
c) lemiesze.
d) pilniczki porcelanowe.
11. Zestaw do iniekcji
a) zawiera strzykawkę, igłę do pobrania leku z ampułki i igłę do wstrzyknięcia leku,
pilniczek do ampułki.
b) jest wielorazowego użycia.
c) poddaje się sterylizacji w metalowych kasetach.
d) należy przechowywać poza gabinetem stomatologicznym.
12. Wymienione narzędzia: językotrzymacz Egglera, ślinochron, ślinociąg i ssak służą do
a) odsysania wydzieliny z zębodołu.
b) odsysania resztek kamienia nazębnego.
c) badania ślinianek.
d) izolacji zębów od dostępu śliny.
13. Zabiegi związane z wszczepieniem implantów wiążą się z koniecznością odbycia wizyty
a) diagnostycznej.
b) protetycznej.
c) chirurgicznej.
d) wszystkich wymienionych rodzajów wizyt.
14. Dobór środka do znieczulenia miejscowego do zabiegu ekstrakcji zęba należy do zadań
a) asystentki stomatologicznej.
b) lekarza stomatologa.
c) lekarza rodzinnego.
d) określają to międzynarodowe standardy postępowania.
15. Stomatologia dzieli się na różne specjalistyczne działy. Asystentka współpracuje z
a) lekarzem stomatologiem różnych specjalności.
b) tylko lekarzem stomatologiem stomatologii zachowawczej.
c) tylko lekarzem stomatologiem chirurgii stomatologicznej .
d) tylko z lekarzem stomatologiem w dziale pedodoncji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
16. Narzędziami pomocniczymi w chirurgii stomatologicznej są:
a) łyżki zębodołowe.
b) kleszcze.
c) dz
wignie.
d) nakładacze.
17. W celu leczenia próchnicy powikłanej pacjent powinien zgłosić się do lekarza
stomatologa
a) periodontologa.
b) chirurgii stomatologicznej.
c) leczenia zachowawczego z endodoncją.
d) radiologa.
18. Do opracowania dna i ścian ubytku używamy
a) odwróconych stożków.
b) różyczek.
c) lemieszy.
d) krążków ściernych.
19. Do usuwania miazgi z kanału posługujemy się
a) miazgociągami.
b) upychadłem.
c) poszukiwaczem.
d) poszerzaczem.
20. Do korekty zgryzu oprócz narzędzi wykorzystujemy
a) urządzenia ultradz
więkowe.
b) kalkę.
c) ligninę.
d) wosk.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ................................................................................................
Dobieranie urządzeń oraz instrumentów do zabiegów stomatologicznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
7. LITERATURA
1. Barnett L.V. (red.): Asystowanie w stomatologii. Podręcznik dla asyst i higienistek
stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2006
2. Bladowski M. (red.): Technika pracy na cztery ręce w stomatologii ogólnej. Wydawnictwo
SANMEDICA, Warszawa 1999
3. Fejerskov O., Kidd E.: Próchnica zębów  choroba próchnicowa i postępowanie kliniczne.
Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner, Wrocław 2006
4. Jańczuk Z. (red.): Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
5. Jańczuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. PZWL, Warszawa 2002
6. Musur E., Rejchert S.: Podstawy stomatologii zachowawczej w nauczaniu
przedklinicznym. Wydawnictwo Bart, Warszawa 1999
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46