Rola jonów Ca++ w \yciu komórki Procesy komórkowe zale\ne od Ca++ - zjawiska ruchowe (skurcz, migracja, bicie migawek) - przyleganie (adhezja) - egzocytoza i fagocytoza - regulacja przepuszczalności kanałów i aktywności enzymów - regulacja zapłodnienia i podziałów komórkowych - aktywacja limfocytów STśENIE JONÓW Ca 2+ w ŚRODOWISKU ZEWNTRZ- I WEWNTRZKOMÓRKOWYM Wewnątrz komórki Zewnątrz komórki 10-4 mM 1-2 mM Zewnątrz- i wewnątrzkomórkowe zródła Ca2+ Transportery Ca 2+ Transportery regulujące poziom Ca++ Zlokalizowane w błonie komórkowej: -kanały Ca++ -pompa Ca++ -wymiennik Na+/Ca++ Zlokalizowane w siateczce śródplazmatycznej: - kanały Ca++ - pompa Ca++ Zlokalizowane w wewnętrznej błonie mitochondrialnej: -Ca++ importer (H+/Ca++ współtransporter) -Na+/Ca++ wymiennik Kanały Ca2+ w błonie komórkowej Kanały Ca2+ w błonie presynaptycznej Wymiennik Ca2+/Na+ i pompa Ca2 w błonie komórkowej Uwalnianie Ca2+ z siateczki środplazmatycznej Receptory związane z białkami G Białka G Fospolipaza C Ip3 Kanały Ca2+ w siateczce śródplazmatycznej m.prą\kowanego innej komorki Uwalnianie jonów Ca2+ w : mięśniu szkieletowym mięśniu sercowym Wewnątrzkomórkowe zbiorniki Ca2+ Siateczka środplazmatyczna Białka wią\ące Ca2+ Mitochondria Wszystkie transportery związane z regulacją poziomu Ca2+ Transportery błonowe prowadzące do: I. Wzrostu poziomu Ca++ w komórce otwierane ligandem (cAMP, NMDA- glutamate analog) - kanały Ca++ w bł. komórkowej otwierane potencjałem otwierane mechanicznie - kanały Ca++ w ER otwierane przez Ca++ otwierane przez IP3 - wymiennik Na+/Ca++ w błonie mitochondrialnej Transportery błonowe prowadzące do: c.d. II. Obni\enia poziomu Ca++ w komórce - Ca++/ATPaza w bł. komórkowej - Na+/Ca++ wymiennik w bł. komórkowej - Ca++/ATPaza w ER - Ca++/H+ transporter w bł. mitochondrialnej Kalmodulina 0,1% wszystkich białek w komórkach Eukarionta 4 miejsca wiązania jonów Ca++ Po związaniu Ca++ zmiana konformacji związana z uwolnieniem energii Wyeksponowane obszary hydrofobowe reagują z białkami docelowymi Kalmodulina i aktywacja enzymu Blokery kanałów Ca++ - kationy dwuwartościowe - fenyloalkiloaminy (werapamil) - dihydropirydyny - benzodiazepiny