2982019605

1.7. Sacharydy

Sacharydy (węglowodany) to grupa związków organicznych, będących integralnymi składnikami komórek roślinnych i zwierzęcych, o charakterze alkoholi wielowodorotlenowych. zawierających grupy aldehydowe bądź ketonowe. Sacharydy dzielimy na cukry proste (monosacharydy) i złożone (polisachary dy i oligosacharydy).

1.7.1 Monosacharydy

Monocukry. będące pod względem chemicznym wieloalkoholoaldehydami (aldozy) lub w ieloalkoholoketonami (ketozy), dzielą się w zależności od liczby węgli w cząsteczce na triozy, tetrozy, pentozy, heksozy. heptozy itd. Mówimy zatem np. o aldotriozach. ketoheksozach itp. Numerację łańcucha węglowego węglowodanu rozpoczyna się od grupy aldehydowej (w przypadku aldoz) lub grupy hydroksymetylenowcj połączonej z gntpą ketonową (w przy padku ketoz).

C-1	CH2OH
C-2	Ć=0
C-3	HO—CH
C-4	HO—CH
C-5	HC—OH
C-6	CH2OH

ch₂oh

HC—OH

Grupa karbonylowa w natirralnych ketozach wy stępuje na atomie węgla C-2. Wszystkie cukry posiadają w cząsteczkach centra chiralności zatem wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego wzrasta liczba możliwych izomerów. W zależności od konfiguracji przy przedostatnim (licząc od grupy karbonylowej) atomie węgla dzielimy je na D oraz L. Cukry proste możemy ułożyć w szereg, w zależności od liczby atomów węgla. Na poniższym rysunku przedstawiono szereg D aldoz.

CHO HC—OH CHjOH

aldehyd D-glicerynowy

		ZZ		HO—CH HC—OH
		in2OH		CHjOH
	D-erylroza			D-treoza
	r HC—OH	ję	r H«p—OH		r jr
	Hj;—OH	H<p—OH	HO—CH		T
	Bj:—OH	H<p—OH	H(p—OH		HC-OH
	CHjOH	CHjOH	CHPH		CHPH
	D-ryboza	D-arabinoza	D-ksyloza	D-liksoza
r°		CHO	<pHO (pHO	r		f*
ii		Bp—OH HO—CH HO—^H HO—<pH tz ii	HO—CH HO—CH HC—OH H^—OH CHjOH CH.OH	%
D-alloza	D-altroza	D-glukoza D-mannoza	D-guloza D-idoza	D-galaktoza	D-taloza