3184153198

f3] STRUKTURA BŁON TYLAKOID0W 513

Pomimo opracowania różnych modeli przedstawiających strukturę la-melli organizacja tych struktur na poziomie molekularnym jest nadal przedmiotem licznych spekulacji, gdyż brak odpowiednich metod badawczych uniemożliwia dotąd uzyskanie jednoznacznych wyników.

Od kilku lat stosuje się z powodzeniem metody immunologiczne w celu uzyskania informacji o przestrzennym rozmieszczeniu poszczególnych składników chemicznych w obrębie błon tylakoidów i o stanie konforma-cyjnym tych struktur.

Małe cząstki białkowe    Podjednosfka dużej

czas tki białkowej

Ryc. 2. Model Kirka przedstawiający strukturę błony tylakoidu (9).

Po prawej stronie schematu podano wykres obrazujący rozłożenie gęstości elektronowej na podstawie pomiarów dyfrakcji promieni X pod małym kątem. Obszary błony o dużej gęstości elektronowej odpowiadają cząsteczkom białkowym, obszary o mniejszej gęstości elektronowej —*

warstewkom lipidowym. Inne szczegóły podano w tekście.

Metody immunologiczne w zastosowaniu do badań struktury błon tylakoidów polegają na otrzymaniu surowic zawierających przeciwciała specyficzne w stosunku do określonych składników błon i śledzeniu aglutynacji w wyniku reakcji przeciwciało—antygen. Podstawą tych metod jest założenie, że reakcja przeciwciał z chloroplastami klasy II (pozbawionymi błony zewnętrznej) zachodzi jedynie wtedy, gdy determinanty antygenowe mogą bezpośrednio kontaktować z przeciwciałami tzn. gdy znajdują się one na powierzchni tylakoidów. Aglutynacja przebiega w warunkach gdy każda cząsteczka przeciwciała reaguje jednocześnie z dwiema determinantami znajdującymi się na powierzchni dwóch tylakoidów. Czasami cząsteczka przeciwciała może być związana tylko przez powierzchnię jednego tylakoidu. Dzieje się tak np. wtedy, gdy determinanta antygenowa znajduje się we wgłębieniu na powierzchni tylakoidu. W takim przypadku aglutynacja zachodzi dopiero po dodaniu anty-y-globuliny lub rozpuszczalnego antygenu. Gdy wiązanie przeciwciał następuje dopiero po rozbiciu tylakoidów świadczy to, że determinanty antygenowe znajdują się po wewnętrznej stronie błony. Rozbicie błon umożliwia dotarcie przeciwciał do właściwych antygenów.