3462403060

lizmu oraz krytycyzmu społecznego i politycznego. W rozdziale pierwszym prezentuję poglądy twórców nowoczesnych nauk społecznych: Saint-Simona, Comte'a i Marksa na temat społecznych funkcji tych nauk. W szczególności interesuje mnie przeprowadzona przez nich analiza funkcji krytycznych nauki. W rozdziale drugim pokazuję, w jaki sposób w kolejnych okresach rozwoju społeczeństw zachodnich i rozwoju socjologii radykalizm i krytycyzm w naukach społecznych związany był z radykalizmem politycznym.

Kolejne rozdziały to analiza metodologicznych, filozoficznych i teoretycznych problemów socjologii radykalnej i krytycznej. W rozdziale trzecim pokazuję związki między socjologią krytyczną a socjologią dialektyczną. Orientacja krytyczna okazuje się jednym z biegunów kontinuum, na którym można umieścić różne współczesne koncepcje, określające się czy określane jako dialektyczne. Kolejny — czwarty — rozdział dotyczy stanowiska przedstawicieli omawianej orientacji wobec problemu obiektywności nauk społecznych. Rozdział piąty poświęcony jest natomiast ich poglądom na temat zadań socjologii i jej roli we wprowadzaniu demokratycznych przemian społeczeństwa. W Zakończeniu prezentuję uwagi na temat znaczenia analizowanej orientacji zarówno dla socjologii współczesnej, jak i dla przemian społeczeństw, w których się ona pojawiła.

Cztery fragmenty tej książki były już publikowane. Tekst w książce różni się jednak znacznie od pierwodruków przedstawionych w numerze pierwszym z 1981 roku „Studiów Filozoficznych" (rozdział pierwszy); w numerze pierwszym z 1983 roku „Studiów Socjologicznych" (rozdział drugi); w numerze szóstym z 1981 roku „Poznańskich Studiów z Filozofii Nauki" (rozdział trzeci)' oraz w piątym - szóstym numerze z 1982 roku „Studiów Filozoficznych" (rozdział czwarty).