dr Rafał Zimny - Autoreferat
problemów badawczych, gdyż starość była jak dotąd tematem rzadko obecnym w rodzimej refleksji lingwistycznej (można wskazać co najwyżej kilka prac przyczynkar-skich powstałych przed 2007 rokiem - data publikacji rozpoczynającego cykl artykułu A6), dlatego podjęte przeze mnie badania nie mają właściwie precedensu, zwłaszcza że dotyczą obrazowania starości najpóźniejszej. Jest rzeczą oczywistą, że współcześnie starość staje się coraz poważniejszym problemem społecznym, a sposób mówienia o niej w mediach wpływa i wpływać będzie w znacznym stopniu na społeczne postawy wobec osób starych. To powoduje, że temat podjęty w tych badaniach wydaje mi się niezwykle ważny i w swoich dalszych ewentualnych przedsięwzięciach badawczych zamierzam go kontynuować, obejmując zasięgiem badań szersze spektrum zjawisk niż te opisane w ww. artykułach.
W pracy oznaczonej jako A6 dokonałem wstępnego rozpoznania interesującej mnie problematyki - w efekcie w artykule przedstawiłem najistotniejsze aspekty dotyczące medialnego portretowania osób stuletnich, tj. 1) stały układ cech składających się na medialny stereotyp człowieka stuletniego, obejmujący: la) cechy nierelacyjne, czyli kulturowo właściwe ludziom starym - głównie eksponowanie osobistej historii seniora i trudów jego życia, oraz lb) relacyjne, kulturowo właściwe ludziom młodym - na plan pierwszy wysuwają się tu: łba) optymizm, lbb) żywotność, lbc) posiadanie pasji, hobby i marzeń; 2) względnie stały układ funkcji wypowiedzi medialnej dotyczącej jubileuszu czyjegoś stulecia, obejmujący: 2a) funkcję fatyczną, rozumianą jako kulturowy przymus dostarczenia odbiorcy oczywistej dla niego wiedzy, realizowany przez: 2aa) wypowiedzi stuletniego seniora na temat tzw. „recepty na długowieczność” i/lub 2ab) wypowiedzi innych obecnych w tekście medialnym podmiotów mówiących (zwłaszcza osób bliskich protagoniście lub dziennikarza-narratora) na ten sam temat lub odnoszących się do innych oczywistych kwestii dotyczących życia człowieka stuletniego; 2b) funkcję rytualną (realizowaną czasem jako komemoratyw-na), rozumianą jako kulturowy przymus zrealizowania oczekiwań informacyjnych odbiorcy, co w odniesieniu do konstrukcji ramy informacyjnej tekstu oznacza duży stopień redundancji; 2c) funkcję honoryfikatywną, rozumianą jako kulturowy przymus wyrażenia szacunku lub nawet złożenia hołdu osobie stuletniej tylko z powodu osiągnięcia przez nią swojego wieku, która to funkcja jest wyrazem właściwej intencji il-lokucyjnej nadawcy powołującej do życia tekst medialny poświęcony temu tematowi. W pracach późniejszych, nawiązując do tych ustaleń, przedstawiłem już bardziej szczegółowo: 1) gatunkową strukturę prasowej sylwetki osoby stuletniej (publika-