3624817348

p

Oglądy/ Zdarzenia

Jerzego Stempowskiego, a dr Jolanta Pacy-niak analizowała ujęcie historii i pamięci w twórczości Karla Emila Franzosa i Nat-hanela Samuelyego. Językoznawstwo stosowane i glottodydaktyka naszego instytutu były reprezentowane przez prof. dr. hab. Jerzego Żmudzkiego, który mówił o pojęciu obcości w translacji i prof. dr hab. Barbarę Sadownik, która referowała temat tworzenia kompetencji międzykulturowej w procesie glottodydaktycznym. Referenci z Niemiec, Austrii i Ukrainy zaprezentowali wiele ciekawych wykładów. Przeważał)' jednak tematy z zakresu literaturoznawstwa, w których analizowano znaczenie Ukrainy, Lwowa oraz Galicji w twórczości Józefa Wittlina, Josepha Rotha, Martina Bubera, Viktora Neboraka, Georga Drozdowskiego i Alfreda Dóblina.

Temat konferencji nie narzucał uczestnikom ram geograficznych, mogliśmy

więc usłyszeć wystąpienia na temat literatury imigracyjnej w niemieckim obszarze językowym, a także twórczości Paula Celana i Johannesa Bobrowskiego oraz wiedeńskich miejsc pamięci. Dr Wassyl Rassewytsch (Lwów) przedstawił obszerny i wieloaspektowy wykład historyczny

0    galicyjskich miejscach pamięci, w którym przeanalizował zarówno polskie jak

1    żydowskie oraz ukraińskie i austriackie miejsca pamięci, precyzyjnie i bez resen-tymentów używając dla różnych okresów w historii Lwowa odmiennych nazw: Lviv, Lemberg i Lwów, co zresztą doprowadziło do ożywionej dyskusji, gdzie już jednak pewnych resentymentów uniknąć się nie dało.

Dyskusje toczyły się zarówno w przewidzianym dla nich czasie - dość jednak skąpym, ponieważ nie wszyscy referenci zastosowali się do wyznaczonych ram czasowych - jak również w czasie przerw obiadowych i wieczorami. Mimo dużego spektrum tematycznego, czasowego, geograficznego oraz dyscyplinarnego, a może właśnie dzięki temu, można było zauważyć wspólne płaszczyzny i nici łączące poszczególne wystąpienia, co bardzo precyzyjnie wypunktowała w podsumowaniu profesor Irmela von der Liihe. Autorzy, wspominając w swoich tekstach literackich - zarówno o charakterze autobiograficznym jak i fikcjonalnym - dzieciństwo i młodość w Galicji wskazują na bezproblemową wielojęzyczność jako fakt naturalny. Modele i wzorce multietnicznego i multikonfesjonalnego współżycia trzeba jednak traktować jako utopijny obraz rzeczywistości. Nieistotne okazuje się także uwarunkowanie geograficzne: analizowane obszary są obszarami wewnętrznymi duszy, a odniesienia geograficzne są tylko iluzoryczną szatą zewnętrzną. Właściwym miejscem pamięci jest język poezji.

Irmela von der Liihe wskazała również na trudności związane z badaniem miejsc pamięci; są to bowiem miejsca często sporne politycznie, miejsca pamięci wielu narodów. Niewłaściwe założenia metodologiczne przy ich badaniu niosą ze sobą zagrożenia politycznej instrumentalizacji oraz walki o wyłączność miejsca pamięci. Obszary multietniczne i multi¹ konfesjonalne stawiają również swoich mieszkańców przed pytaniem o tożsamość etniczną, językową, rzadziej konfesyjną. Badacz tej problematyki musi strzec się ryzyka rozumienia homogeniczności jako koniecznego warunku budującego tożsamość mieszkańców danego obszaru.

Międzynarodowa konferencja germanistów we Lwowie

Tożsamość

i miejsca pamięci

W dniach 28 - 30 września 2007 we Lwowie odbyła się międzynarodowa konferencja germanistów i historyków polskich, niemieckich i ukraińskich na temat Kulturraume und Erinnerungsorte aus sprach-, literatur- und kultur-wissenschaftlicher Sicht (Przestrzenie kulturowe i miejsca wspomnień w aspekcie językoznawczym, literaturoznawczym i kulturoznawczym). Inicjatorami konferencji byli prof. dr hab. Irmela von der Liihe z Wolnego Uniwersytetu w Berlinie i prof. dr hab. Janusz Golec z Instytutu Germanistyki UMCS. Celem spotkania było poznanie germanistyki lwowskiej i przygotowanie dalszej trójstronnej współpracy między Instytutem Filologii Niemieckiej i Niderlandzkiej Wolnego Uniwersytetu w Berlinie, Instytutem Germanistyki UMCS i Katedrą Filologii Niemieckiej Narodowego Uniwersytetu Iwana Franko we Lwowie.

40

wiadomości uniwersytecki¹:-, grudzień 2007

1

na miejscu, we Lwowie, okaza-I lo się, że germaniści ukraińscy ^■zaprosili do udziału w konferencji również germanistów austriackich. Germaniści z Lublina i Berlina odbyli wcześniej - w czerwcu 2007 - seminarium metodologiczno-teoretyczne, na którym przedyskutowano i wypracowano założenia ewentualnej współpracy ze Lwowem. Zarówno w czerwcowym seminarium, jak i w konferencji lwowskiej wziął udział prof. dr hab. Hartmut Eggert, profesor honorowy UMCS. Germaniści UMCS przygotowali na konferencję lwowską sześć wystąpień. Dr hab. Halina Ludo-rowska mówiła o twórczości wywodzącej się z Ukrainy pisarki niemieckiej Nataschy Wodin, prof. Janusz Golec analizował Bukowinę jako punkt odniesienia w twórczości Mosesa Rosenkranza, dr Izabella Golec przybliżyła obraz Ukrainy w esejach