Termin „mowa" obejmuje zarówno czynności mówienia, jak i rozumienia mowy.
Człowiek jest istotą społeczną i podejmuje wiele działań , by porozumiewać się. Jednym ze sposobów takiego kontaktowania się jest mowa. Od pierwszych dni życia dziecko ma bliski kontakt emocjonalny z matką i z najbliższym środowiskiem. Odbiera wzorce słuchowe co w późniejszym okresie życia skłania go do naśladowania. Najpierw uczy się słuchać, potem mówić, a następnie czytać i pisać .Irena Styczek definiuje „mowę" jako dźwiękowe porozumiewanie się ludzi. W celu porozumiewania się ludzie posługują się językiem, który jest systemem wyrazów i reguł gramatycznych. Mowa jest procesem jednolitym, ale należy w nim wyodrębnić czynności nadawania mowy i czynności odbioru mowy oraz wytwór mówienia i rozumienia.
Leon Kaczmarek pod pojęciem „mowy "rozumie proces językowego porozumiewania się w słowie, gdzie nadawca przekazuje informację , a odbiorca ją odbiera. Według autora w rozwoju mowy wyodrębnia się cztery okresy:
- okres melodii (0-lr.ż.)
- okres wyrazu (1-2 r. ż.)
- okres zdania (2-3 r. ż.)
- okres swoistej mowy dziecięcej (3-7 r. ż.)
Według Genowefy Demel rozwój mowy jest uwarunkowany genetycznie, zależy od wrodzonych właściwości organizmu człowieka, ale możliwy jest jedynie w kontakcie ze środowiskiem społecznym, z innymi ludźmi. Słowem, jest to proces, w którym współgrają czynniki biologiczne i społeczne.
Mowa w dużej mierze wpływa na całokształt rozwoju dziecka , a szczególnie na jego powodzenia w szkole. Daje możliwość precyzyjnej komunikacji, stanowi narzędzie w zdobywaniu informacji ,pozwala na wyrażanie swoich myśli, własnych opinii i uczuć. Poziom językowej komunikacji w dużej mierze determinuje możliwości człowieka. Sposób komunikowania się wpływa na sukcesy edukacyjne, zawodowe oraz stosunki z innymi ludźmi.
Czasem koniecznym do szczególnie intensywnej pracy skierowanej na rozwój związanych z mową sprawności jest okres przedszkolny i wczesnoszkolny.
SŁUCH FONEMATYCZNY A ROZWÓJ MOWY DZIECKA
Proces prawidłowego rozwoju mowy może zakłócać wiele czynników. Jednym z nich to zaburzenia słuchu fonematycznego. To właśnie słuch mowny (fonematyczny, fonemowy, fonologiczny) w dużym stopniu wpływa na prawidłowości procesu rozwoju mowy, a