3574672155

1 26 _ 4. Biograficzne uwarunkowania.

jąc bajkę, cały czas uczę, wyjaśniam, że wieloryby to są ssaki, bo mama wielory-bica karmi mlekiem swoje dzieci... Łapię się na tym, że realizuję program biologii w czasie zajęć świetlicowych. Brakuje mi tej biologii. Przynoszę do szkoły encyklopedyczne książki, np.: ]ak kiedyś ludzie żyli i opowiadam, nauczam. Tak, że w tych zajęciach opiekuńczo-wychowawczych realizuję biologię.

Opisując dotychczasowe scenariusze własnych dróg zawodowych, respondenci podejmowali również próbę kreślenia dalszego rozwoju. Tu także ujawniły się dwa wyraźne typy wizji zawodowych.

Pierwszy polega na jasnym, sprecyzowanym określeniu dalszego rozwoju. Respondenci konkretyzują swoje plany — są świadomi, czego chcą dokonać w zakresie własnego rozwoju, wiedzą, jakie działania podejmować, aby osiągnąć wymarzone cele. Najwięcej sprecyzowanych planów ujawniły narracje respondentek pomiędzy 45. a 55. rokiem życia: Ewy, Anny, Sylwii, Joanny, a także starszych — Marka i Doroty. Niektórzy nauczyciele są świadomi kompetencji, jakie powinni nabyć i czemu mają one służyć, wiedzą również, w jaki sposób zrealizować własne plany:

Sylwia: Dla mnie i dla moich kontaktów z innymi ludźmi chciałabym mieć prawo do prowadzenia warsztatów z komunikacji interpersonalnej. To będzie mi potrzebne, bo szkoła będzie musiała wychowywać.

]oanna: ]ak przejdę na emeryturę, to się nudzić nie będę. Nawiasem mówiąc, byłam ostatnio na takim kursie szkolenia wolontariuszy, więc ja siebie widzę jako takiego wolontariusza.

Młodsi respondenci na ogół nie podają sprecyzowanych planów zawodowych. Chcą się rozwijać zawodowo, ale jeszcze nie określili, w jakim kierunku będzie zmierzać ich rozwój. Być może, jak w przypadku Weroniki, towarzyszy im przekonanie, że „wszystko jeszcze przed nimi”:

Weronika: Może neurologopedia? Może warto byłoby zrobić tę neurologopedię, na wypadek otwierania klas integracyjnych? Ale jakichś takich konkretnych planów nie mam. jestem na tyle młodym nauczycielem, że jeszcze dużo przede mną. Nie wiem jeszcze.

Ostatnim rodzajem ustosunkowania się do własnej drogi zawodowej jest przekonanie o jej końcu lub zbliżaniu się do końca. W grupie badanych było kilku respondentów tuż przed emeryturą (a dwie respondentki już były na emeryturze) i to w tej grupie pojawiły się wypowiedzi, które sugerowały, że plany na przyszłość dotyczą już bardziej życia osobistego niż zawodowego: