74_ 4. Biograficzne uwarunkowania.
grupy. Nauczyciele zatem kontynuowali pozycję w grupie, jaką przyjęli już w okresie dzieciństwa i młodzieńczym, lub wraz z trwaniem życia stawali się coraz bardziej ekspansywni.
Pozaszkolna aktywność okresu dzieciństwa i adolescencji
Zainteresowania pozaszkolne respondentów z okresu dzieciństwa i adolescencji stanowią wachlarz różnorodnych rodzajów aktywności, kontynuowanych lub niekontynuowanych w obecnej fazie życia. Badani wspominają o zainteresowaniach sportowych, muzycznych, literackich, technicznych. Niektóre z nich przerodziły się w późniejsze zainteresowania zawodowe, jak w przypadku Bogdana, który od dzieciństwa interesował się przyrodą, następnie wybrał studia biologiczne, a obecnie uczy biologii, czy Piotra i Tomasza, którzy od dziecka interesowali się sportem, obecnie uczą wychowania fizycznego, a jednocześnie prowadzą aktywną, pozaszkolną działalność sportową. Inna respondentka — Sylwia, od dzieciństwa interesowała się teatrem, obecnie, pracując w świetlicy szkolnej, jest organizatorką imprez artystycznych, prowadzi również szkolne koło recytatorskie. Oprócz tych przykładów nie brakuje relacji, w których sygnalizowane były chwilowe zainteresowania, które szybko wygasały.
Na szczególną uwagę zasługują te rodzaje aktywności pozaszkolnej, które powtarzają się w bardzo wielu relacjach. Były to harcerstwo oraz ruch oazowy. Przy czym ruch harcerski, jako forma aktywności istotna dla własnego rozwoju, dotyczy przede wszystkim relacji obecnych 45— 55-latków. Takie informacje ujawniły się w wywiadach z Ireną, Ewą, Hanną, Dorotą, Markiem oraz Katarzyną. Niektórzy, jak Marek i Dorota, przyznają, że wykorzystywali metody pracy harcerskiej w późniejszej pracy pedagogicznej. Ewa ocenia, że harcerstwo przyczyniło się do wyboru zawodu nauczyciela:
Ewa: [...] przez wiele lat, zanim jeszcze podjęłam tę decyzję, że będę nauczycielem, byłam instruktorem najpierw zuchowym, potem harcerskim. A więc praca z młodzieżą w zasadzie od VII klasy szkoły podstawowej nie była mi obca. Wiele obozów, wiele spotkań z młodzieżą, zbiórki zuchowe, potem zbiórki harcerskie dały mi możliwość jakby wyboru mojej przyszłej pracy.
O ile starsi respondenci przypisują dużą rolę osobotwórczą własnej aktywności w harcerstwie, o tyle pokolenie, które obecnie wkracza w fazę stabilizacji, pozostawało pod silnym wpływem ruchów oazowych. Wątki na ten temat pojawiły się w relacjach Weroniki, Piotra, Marty, Moniki.