3702671166

czucia wibracji między rękę prawę 1 lewę, które obserwowała Koradscka i współaut. (27 )• Świadczyć to może o równomiernym narażeniu obu kończyn górnych.

Przy określaniu stopnia nasilenia zaburzeń czucia wibracji ważne znaczenie ma również ocena zakresu odczuwania drgań. Jeżeli zniesienie czucia występuje w coraz niższych pasmach oktawowych, świadczy to o znacznym zaawansowaniu zaian. Jak wynika z danych przedstawionych w tab. VIII nie wszyscy badani odczuwali drgania w pełnym zakresie. Najwięcej takich przypadków obserwowano w tych grupach zawodowych, które charakteryzowały się wysokim progiem czucia wibracji i znacznym narażeniem zawodowym.

Obserwowana dynamika zaburzeń czucia wibracji w zależności od stażu pra» cy koresponduje z doniesieniami innych autorów. Według Tartakovskiej i współaut. (63) u szlifierzy, których staż pracy nie przekraczał jednego roku, próg czucia wibracji był wyższy od wartości fizjologicznych w granicach 5-6 dB. W miarę wydłużania się stażu pracy następowało dalsze pogłę -bianie się zaburzeń czucia, jednakże tempo jego było wolne i osięgało poziom od 10 do 15 dB u osób o ponad dwudziestoletniej ekspozycji na drgania mechaniczne.

Przy rozpatrywaniu zależności między wlelkościę zaburzeń czucia wibracji, a długośclę stażu pracy, nie można pomijać ewentualnego wpływu takiego czynnika jak wiek. Radzjukevlc 1 współaut. 54 badali czucie wibracji u ludzi nie eksponowanych na wibrację, uwzględniajęc następujęce przedziały wiekowe: do 20 lat, 21-29, 30-39, 40-49, 50 lat 1 więcej. Uzyskane wyniki badań wykazały, że u. osób do 39 roku życia wiek nie wpływa m sposób Istotny na charakter czucia. U osób w wieku 40-49 lat stwierdzono podwyższenie progu czucia od 2 do 6 dB w częstotliwościach 125, 250, 500 Hz. Natomiast u osób w wieku powyżej 50 lat przyrost wynosił przeclętole 4 dB w całym zakresie badanych częstotliwości. Uwzględniajęc dane zawarte w ta Ul, z której wynika, że średnia wieku pracowników eksponowanych na drgania mechaniczne wynosiła 41,3 lat można sędzlć, że wiek nie miał decydujęcego wpływu na stan zaawansowania zaburzeń czucia wibracji.

Analiza porównawcza średnich wartości poziomu czucia wibracji w zależności od rozpoznania wskazuje, że Jego próg podwyższa się w miarę nasilania się objawów naczyniowych, oslęgajęc najwyższe wartości w zaawansowanej postaci zespołu wibracyjnego. Interesujęcym jest spostrzeżenie o nieietot-noścl różnicy pomiędzy średnimi wartości progu czucia wibracji w okresie zwiastunów 1 w poczętkowym okresie zespołu wibracyjnego. Wynika to zapewne z faktu, że pod względem symptomatologii klinicznej te dwa stadia choroby nie różnię się znaczęco. Bardziej wyraźne odchylenia wartości progu czucia wibracji obserwowano natomiast między poczętkowym a zaawansowanym okresem choroby. Różnice te były istotne statystycznie (p<0,0l).

Ujawnienie omówionych zależności aa znaczenie praktyczne, ponieważ na podstawie stwierdzonych zaburzeń czucia wibracji nożna w przybliżeniu określać stopień zaawansowania choroby. Odnosi się to jednak tylko do postaci naczyniowo-nerwowej zespołu wibracyjnego. U osób z zaawansowanymi zmianami