3870137676

EDUKACJA GŁUCHYCH

punkt odniesienia przesuwa się w trakcie migania wykonywanego z punktu widzenia jednego z bohaterów opowiadanej historii. DGRG już w wieku 3 lat rozumie względność perspektyw, czyli ich zależność od czynników związanych z treścią opowiadania (np. liczba bohaterów, ich lokalizacja, złożoność sytuacji). Chodzi o to, iż ono rozumie, że scena wygląda różnie z punktu widzenia każdego z bohaterów opowiadanej historii. Natomiast podczas interakcji językowej dziecko głuche-rodzic głuchy dochodzi między nimi do wymiany doświadczeń poznawczych, które czasami mogą być treściowo sprzeczne, i w konsekwencji dziecko to uświadamia sobie złożoność stanów umysłowych. Wiedza o względności perspektyw może pomóc dziecku w zrozumieniu złożoności stanów umysłowych. Dzieje się tak, gdyż przy obu formach rozumienia konieczne jest uwzględnianie różnych aspektów rzeczywistości.

Wczesna komunikacja w języku migowym może zaowocować ukształtowaniem się wewnętrznego systemu językowego, który ułatwiłby dzieciom głuchym rozwiązanie złożonych zadań poznawczych, co sprzyja stopniowemu przechodzeniu od myślenia konkretnego do myślenia abstrakcyjnego. Wszystkie funkcje języka migowego umożliwiają przyswajanie treści pojęć oraz nabywanie doświadczeń językowych i pozajęzykowych.

Języki migowe stanowią kulturowe wyróżniki społeczności głuchych, a sama głuchota odgrywa w życiu dziecka rolę czynnika integracji kulturowej. Głusi różnych narodowości łączą się w grupy społeczne, określają siebie jako językową i kulturową mniejszość, porównywalną do innych mniejszości. Dystansując się od pojęcia niepełnosprawności, swą głuchotę traktują nie jako złe doświadczenie bądź ułomność, lecz jako unikatową przypadłość, która stanowi dla nich klucz do własnej tożsamości (Tomaszewski, w druku). W języku migowym Głusi rozwijają swoją kulturę, którą Padden (1980) definiuje jako zestaw wyuczonych zachowań grupy ludzi, którzy dzielą język, wartości i zasady zachowania oraz tradycję. Posiadając własną tożsamość kulturową, Głusi przekazują za pośrednictwem języka migowego wiedzę, przekonania, wartości i inne wytwory kulturowe młodszym pokoleniom (Ladd, 2003; Padden, Hum-phries, 1988, 2005). Tak więc od członków społeczności głuchych małe dzieci głuche mogą przejmować wzorce ról społecznych, tak bardzo potrzebne dla ich przyszłego funkcjonowania społecznego, komunikacyjnego i poznawczego. Kwestia ta dotyczy również dzieci głuchych rodziców słyszących: kontakt z językiem migowym należy zapewnić im najwcześniej jak to tylko możliwe. W swoich pracach Wygotski (za: Zaitseva i in., 1999) już wcześniej podkreślał pozytywny udział kultury społeczności głuchych w rozwoju poznawczym dzieci głuchych. Zakorzenione w kulturze tej społeczności wiedza ogólna, nawyki

25