Dowód. Możemy bez straty ogólności przyjąć, że fi jest gwiaździsty względem 5(0, r). Wtedy, definiując u^(x) = u(Xx) dla A > 1, sprawimy, że odległość nośnika od dCl będzie ściśle dodatnia, co umożliwia przybliżanie w modularze funkcji ux splotami ux*ps (ze stwierdzenia 2) o nośnikach zwartych w fi. Natomiast ze stwierdzenia 1 VttA Vu przy A —> 1+. □
Na zakończenie, wywiedziemy z powyższego twierdzenia jego prostszy wariant w (jak się okaże) słabszej topologii, który bezpośrednio zastosujemy pod koniec dowodu głównego twierdzenia w punkcie 3.5. Zacznijmy od przypomnienia twierdzenia Vitaliego o zbieżności.
Twierdzenie 4. Rozważmy przestrzeń mierzalną (U,U,p), gdzie p(U) < oo. Niech 0 < p < oo i f,fn€ LP(U). Wówczas fn—*f PrzV n —> oo wtedy i tylko wtedy, gdy:
1. Dla każdego e > 0 istnieje Ce > 0 taka, że dla każdego A € U, p(A) < Ce i wszystkich n € N zachodzi fA \fn\pdp < e (jednostajna calkowalność),
2. fn —* f według miary.
Dowód. Dowód nieco ogólniejszej wersji (gdy przestrzeń niekoniecznie ma skończoną miarę i potrzebne jest dodatkowe założenie) można znaleźć na przykład w [4, twierdzenie 5.6]. □
Lemat 3. Jeśli Wf. ^ w, to dla każdego g € Lm*^.^)
/ Wk(x)g(x)dx / w(x)g(x)dx.
Uwaga 4. Zazwyczaj zbieżność z tezy lematu jest oznaczana przez Wk —► w w Lm‘)-
Dowód lematu. Ponieważ zbiór fi jest ograniczony, to wystarczy sprawdzić, że ciąg (Wk — w)g jest jednostajnie całkowalny oraz zbieżny według miary.
Z definicji zbieżności w modularze istnieje stała A taka, że dla każdego k (po ewentualnym odrzuceniu skończonej ilości początkowych wyrazów) Jn M dx < oo. Podobnie,
niech £ spełnia Jq M* dx < oo. Rozważmy A - dowolny mierzalny podzbiór fi o mierze
nieprzekraczającej Ce.
sup | J (wk(x) - t<j(x))s(x)ifc| < A= (J M ('"‘M ~ + J (^) ife) < e,
co wynika z faktu, że dla dostatecznie dużych k pierwsza całka jest mała na całym zbiorze fi (na przykład mniejsza niż ^=), natomiast skończona ilość funkcji (to znaczy M (Wk(x)~w(x)\ dla skończonej ilości początkowych wskaźników k oraz M* (4r^)) jest zawsze jednostajnie całkowalna przy założeniu całkowalności każdej z nich. Wnioskujemy więc, że szukana stała Ct istnieje, co dowodzi pierwszego z założeń twierdzenia Vitaliego dla p — 1.
Jeśli chodzi o zbieżność według miary, to jest ona równie oczywista, bo g G L\, więc dla każdego 5 istnieje Ks taka, że |{x : |g(x)| > K&}\ < 5. Na mocy zbieżności w mierze ciągu \wk — w\ (natychmiastowy wniosek ze zbieżności w modularze) mamy
limsup|{x : |(tyfc(a;) — w(x))g(x)\ > e}| < S.
k—>oo
Z dowolności e, S dostajemy drugie założenie twierdzenia Vitaliego, zastosowanie którego dowodzi tezy lematu.
□