4403041011

18 Anna Maria Kostur

Aspekt merytoryczny rachunkowości jest równie ważny jak aspekt behawioralny, stąd powstaje pytanie, czy kształt i relacje między poszczególnymi sprawozdaniami powinny być objęte harmonizacją. Chodzi tutaj o prezentację informacji. Ma ona duże znaczenie, gdyż jest podstawą tworzenia planów kont będących odwzorowaniem systemowego charakteru rachunkowości oraz stanowi sposób komunikowania informacji o rzeczywistości gospodarczej¹⁰. Proponowana nowa formula sprawozdania z sytuacji finansowej (IASB/FASB) przyjmuje układ funkcjonalny uwzględniający rodzaje działalności, w którym można znaleźć informacje dotyczące źródeł finansowania konkretnych grup aktywów. Na podstawie tej nowej propozycji i tradycyjnego układu sprawozdania można budować różne warianty ujęcia majątku jednostek, co stanowi podstawę dyskusji odnoszących się także do harmonizacji^{1 2}.

Kolejne elementy tak pojmowanego systemu rachunkowości powinny być analizowane, wariantowane i poddane wyborowi pod kątem największej przydatności do opisu realności. Działalność podmiotów i jej skutki zależą nie tylko od ilości, jakości i relacji posiadanych zasobów, ale także od czynników zewnętrznych, które należałoby scharakteryzować pod kątem użyteczności dla podmiotu. W odniesieniu do tych elementów dorobki teorii, praktyki, a także harmonizacji są stosunkowo skromne.

Podmiot ekonomiczny funkcjonuje w zbiorze elementów ekonomicznych innych podmiotów, społecznych i w środowisku przyrodniczym. Zakres badań, zastosowań, a następnie hannonizacji powinien obejmować otoczenie jednostki, aby informacja rachunkowości była kompletna i kompleksowa. Należy tu wykorzystać dorobek teorii organizacji i zarządzania, rachunkowości zarządczej, w szczególności rachunku kosztów¹².

Zakres opisu rachunkowości obejmuje zasoby osobowe, nieosobowe, w tym informacyjne, struktury organizacyjne, rodzaje działalności i relacje z szeroko rozumianym otoczeniem. Obiekty harmonizacji są wielowymiarowe i wielo-przekrojowe.

Wraz z rozwojem i zmianami funkcjonowania gospodarki są tworzone także różne odmiany podmiotów posiadających specyficzne cechy organizacyjno-wlasnościowe. Zakres i przedmiot ich działalności są dostosowane do struktury gospodarczej, finansowej i społecznej więc wymagają odpowiednich metod i procedur rachunkowości, które mogą być formułowane w założeniach kon-

1

¹⁰    A. Karmańska: Wielowymiarowość polityki rachunkowości i etyki z nią związanej. „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” 2010. nr 56.

2

   E. Walińska: Bilans - propozycje nowej formuły sprawozdawczej. „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” 2010, nr 56.

¹²1. Sobańska: Aspekty rozwoju rachunku kosztów w praktyce. „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” 2010, nr 56.